सोमवार, 24 नोव्हेंबर 2025
  1. लाईफस्टाईल
  2. आरोग्य
  3. आरोग्य सल्ला
Written By
Last Modified: शनिवार, 21 मे 2022 (12:51 IST)

Monkeypox मंकीपॉक्स विषाणू म्हणजे काय, जाणून घ्या संसर्गाची लक्षणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय

Monkeypox virus symptoms and preventative measures
संपूर्ण युरोपमध्ये मंकीपॉक्स संसर्गाची नोंद झाल्यानंतर या दुर्मिळ आणि संभाव्य धोकादायक मंकीपॉक्स विषाणूच्या प्रकरणाची आता अमेरिकेतही पुष्टी झाली आहे. सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन (CDC) नुसार, मंकीपॉक्सची लागण झालेली ही व्यक्ती नुकतीच कॅनडाला गेली होती आणि आता तिच्यावर रुग्णालयात उपचार सुरू आहेत. या प्रकरणामुळे जनतेला कोणताही धोका नसल्याचे आरोग्य विभागाने सांगितले. या वर्षात अमेरिकेतील ही पहिलीच घटना समोर आली आहे.
 
या वर्षी अमेरिकेत मंकीपॉक्सचा पहिला रुग्ण आढळून आला आहे. याआधी युरोपातील अनेक देशांमध्ये मंकीपॉक्सची प्रकरणे समोर आली आहेत. यापैकी 7 यूकेमध्ये नोंदवले गेले आहेत तर काही प्रकरणे पोर्तुगाल आणि स्पेनमध्ये देखील नोंदवली गेली आहेत. त्याच वेळी, कॅनडातील आरोग्य अधिकार्‍यांनी सांगितले की ते 13 प्रकरणांची चौकशी करत आहेत.
 
जाणून घ्या मंकीपॉक्स व्हायरस काय आहे?
मंकीपॉक्स हा एक दुर्मिळ, सामान्यतः सौम्य, संसर्गजन्य विषाणू आहे. हे सामान्यतः आफ्रिकेच्या काही भागांमध्ये संक्रमित वन्य प्राण्यांमध्ये आढळले. 1958 मध्ये पहिल्यांदा जिथे हा विषाणू सापडला तिथे संशोधनासाठी माकड ठेवण्यात आले होते. त्याच वेळी, 1970 मध्ये मानवांमध्ये या विषाणूची प्रथम पुष्टी झाली. यूकेच्या NHS वेबसाइटनुसार हा रोग चेचकच्या वंशाचा आहे, ज्यामुळे चेहऱ्यावर पुरळ उठते.
 
अशा प्रकारे मंकीपॉक्स विषाणूचा संसर्ग होतो
मंकीपॉक्स विषाणू संक्रमित प्राण्याच्या चाव्याव्दारे किंवा त्याचे रक्त, शरीरातील द्रव किंवा फर यांना स्पर्श करून संक्रमित होऊ शकतो. उंदीर, ससे, गिलहरी यांसारख्या प्राण्यांच्या चाव्याव्दारे त्याचा प्रसार होत असल्याचे मानले जाते. मंकीपॉक्सची लागण झालेल्या प्राण्याचे कमी शिजवलेले मांस खाल्ले तरी या आजाराचा संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त असते. हा विषाणू माणसांमध्ये खूप वेगाने पसरतो. एक प्रकारे हे देखील अस्पृश्यतेसारखेच आहे असे म्हणता येईल. तुम्ही संक्रमित व्यक्तीचे कपडे किंवा बेडिंग वापरल्यास तुम्हाला मंकीपॉक्स होऊ शकतो. हा विषाणू शिंकणे आणि खोकल्यामुळे देखील पसरतो.
 
मंकीपॉक्सची लक्षणे काय आहेत?
जर तुम्हाला मंकीपॉक्सची लागण झाली असेल, तर पहिली लक्षणे दिसण्यासाठी साधारणतः 5 ते 21 दिवस लागतात. यामध्ये ताप, डोकेदुखी, स्नायू दुखणे, पाठदुखी, थरथर कापणे आणि थकवा यांचा समावेश होतो. ही लक्षणे दिसल्यानंतर एक ते पाच दिवसांनी चेहऱ्यावर पुरळ उठते. पुरळ काहीवेळा कांजिण्यामध्ये गोंधळलेले असते, कारण ते वाढलेल्या डागांपासून सुरू होते जे द्रवाने भरलेल्या लहान खरुजांमध्ये बदलतात. लक्षणे सहसा दोन ते चार आठवड्यांत स्पष्ट होतात आणि कवच गळून पडतात.
 
काय मंकीपॉक्समुळे जीवघेणा आजार आहे, त्यावर उपचार काय?
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते, मध्य आफ्रिकेतील अभ्यास, जिथे लोकांना दर्जेदार आरोग्य सेवेसाठी कमी प्रवेश आहे. हे सूचित करते की 10 पैकी एका संक्रमित व्यक्तीसाठी हा रोग घातक ठरू शकतो. तथापि बहुतेक रुग्ण काही आठवड्यांत बरे होतात. मंकीपॉक्सवर सध्या कोणताही विशिष्ट उपचार नाही. रुग्णांना तज्ञ रुग्णालयात राहावे लागेल जेणेकरून संसर्ग पसरू नये आणि सामान्य लक्षणांवर उपचार करता येतात.