शनिवार, 20 सप्टेंबर 2025
  1. लाईफस्टाईल
  2. सखी
  3. सप्तरंग
Written By
Last Modified: शुक्रवार, 12 सप्टेंबर 2025 (12:56 IST)

मासिक पाळी सुरू होण्यापूर्वी शरीरात कोणते बदल होतात? महत्त्वाची माहिती जाणून घ्या

What changes happen in the body just before periods
मासिक पाळी सुरू होण्यापूर्वी महिलांच्या शरीरात आणि मनात अनेक प्रकारचे बदल होतात. हा असा विषय आहे ज्यावर उघडपणे चर्चा केली जात नाही, तर जवळजवळ प्रत्येक महिलेला तो जाणवतो. या बदलांना 'प्रीमेन्स्ट्रुअल सिंड्रोम' (पीएमएस) ची लक्षणे देखील म्हणतात.
 
पीएमएसची लक्षणे शारीरिक आणि मानसिक दोन्ही असू शकतात, जसे की थकवा, मूड स्विंग, डोकेदुखी, फुगणे किंवा स्तनात जडपणा. हा अनुभव प्रत्येक महिलेसाठी वेगळा असतो, काही महिलांना सौम्य अस्वस्थता असते, तर काहींना अधिक समस्यांना तोंड द्यावे लागते. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे, परंतु ती समजून घेणे आणि ओळखणे खूप महत्वाचे आहे, जेणेकरून वेळेवर आराम मिळवण्याचे मार्ग अवलंबता येतील. 
 
चयापचय गतिमान होतो
तुमच्या मासिक पाळीच्या काही दिवस आधी, तुमच्या शरीराची चयापचय गतीमान होते, ज्यामुळे शरीर जास्त कॅलरीज बर्न करते. हेच कारण आहे की तुम्हाला जास्त भूक लागू शकते. हा फक्त मानसिक बदल नाही तर एक जैविक प्रक्रिया आहे. म्हणून जर तुम्हाला या काळात जास्त खाण्याची इच्छा जाणवत असेल तर घाबरू नका.
 
तात्पुरते वजन वाढणे
मासिक पाळीपूर्वी, प्रोजेस्टेरॉन संप्रेरकाची पातळी वाढल्यामुळे आणि शरीरात द्रवपदार्थ साचल्यामुळे, तुम्हाला सूज किंवा पोटफुगी जाणवते. तुम्हाला तुमचे कपडे घट्ट होत असल्याचे वाटू शकते. हे चरबी नसून शरीरात फक्त पाणी साचणे आहे, जे मासिक पाळी सुरू होताच कमी होते.
 
विचित्र किंवा भयानक स्वप्ने
मासिक पाळीपूर्वी होणारे हार्मोनल बदल मेंदूवर देखील परिणाम करतात, ज्यामुळे झोपेची पद्धत बदलू लागते. यामुळे तुम्हाला भावनिक किंवा कधीकधी भयानक स्वप्ने पडू शकतात. तुमच्या मेंदूतील हार्मोनल चढउतारांचा हा एक सामान्य परिणाम आहे.
 
सांध्यांमध्ये वेदना आणि कडकपणा
इस्ट्रोजेन संप्रेरकाची पातळी कमी होणे सांध्यातील कोलेजन आणि स्नेहनवर परिणाम करते. यामुळे, तुम्हाला तुमच्या सांध्यांमध्ये कडकपणा, वेदना किंवा ताण जाणवू शकतो. ही वेदना अनेकदा मासिक पाळीच्या वेळी बरी होते.
मेंदू वेगळ्या पद्धतीने काम करतो
जेव्हा शरीरात प्रोजेस्टेरॉनची पातळी वाढते तेव्हा मेंदूच्या दोन्ही गोलार्धांमधील रक्ताभिसरण मंदावते. म्हणूनच तुम्हाला अधिक भावनिक आणि कमी लक्ष केंद्रित वाटते. ही कमतरता नाही तर तुमच्या शरीराची एक सामान्य प्रक्रिया आहे, जी तुम्हाला अंतर्गत शांत राहण्याची प्रेरणा देते.
 
हे सर्व बदल दर्शवितात की मासिक पाळीपूर्वी शरीर एका जटिल प्रक्रियेतून जात आहे. ही लक्षणे समजून घेतल्यास, तुम्ही तुमच्या शरीराची चांगली काळजी घेऊ शकता. जर ही लक्षणे खूप त्रासदायक असतील, तर तुम्ही ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.