जेव्हा शरीरातील पेशी कोणत्याही नियंत्रणाशिवाय अनियंत्रितपणे विभाजित होतात आणि शरीराच्या आजूबाजूच्या ऊतींचे नुकसान करू लागतात तेव्हा कर्करोग होतो. स्त्रियांच्या प्रजनन अवयवांमध्ये होणाऱ्या कोणत्याही कर्करोगाला स्त्रीरोगविषयक कर्करोग म्हणतात. स्त्रीरोगविषयक कर्करोग हे जगभरातील महिलांमध्ये कर्करोगाशी संबंधित मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे.
भारतातील स्त्रियांमधील कर्करोगाच्या प्रमुख प्रकारांमध्ये स्तन, गर्भाशय ग्रीवा, अंडाशय आणि एंडोमेट्रियल कर्करोग यांचा समावेश होतो. या सर्वांमध्ये स्तन आणि गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचा धोका सर्वाधिक असतो. स्तनाचा कर्करोग हा साधारणपणे 40 वर्षांच्या वयानंतर होतो, परंतु गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग कोणत्याही वयात होऊ शकतो आणि HPV विषाणूमुळे देखील होऊ शकतो.
निरोगी जीवनशैली, नियमित तपासणी आणि एचपीव्ही लस गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करू शकते. अनेक कर्करोगांना सुरुवातीच्या टप्प्यात ओळखून त्यावर उपचार केले जाऊ शकतात, ज्यामुळे महिलांचे आरोग्य आणि जीवनमान सुधारते.
चला आज आम्ही तुम्हाला त्या 5 कर्करोगांबद्दल सांगत आहोत ज्यांचा परिणाम फक्त महिलांना होतो. ज्याला आपण स्त्रीरोग कर्करोग म्हणतो.
1. Cervical Cancer
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग गर्भाशयाच्या मुखाशी संबंधित असलेल्या पेशींवर परिणाम करतो, ज्याला योनीच्या आत असते. तथापि, हे अगदी सहजपणे तपासले जाऊ शकते.
2. Ovarian Cancer
डिम्बग्रंथि कर्करोग विकसित होतो जेव्हा अंडाशयातील पेशी वाढतात आणि गुणाकार करतात, निरोगी डिम्बग्रंथि ऊतींचे नुकसान करतात आणि आसपासच्या ऊतींवर आक्रमण करतात. गर्भाशयाचा कर्करोग हा महिलांना होणारा दुसरा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे.
3. Uterine Cancer
गर्भाशयाचा कर्करोग, ज्याला सामान्यतः एंडोमेट्रियल कर्करोग म्हणतात, गर्भाशयाच्या ऊतींच्या असामान्य वाढीमुळे होतो. कर्करोगाच्या पेशींची निर्मिती घातक ठरू शकते. कर्करोग नसलेल्या पेशींना मृदू ट्यूमर म्हणतात, जसे की गर्भाशयाच्या फायब्रॉइड्स आणि गर्भाशयाच्या पॉलीप्स.
4. Vaginal Cancer
योनिमार्गाचा कर्करोग हा योनिमार्गाच्या आत विकसित होणाऱ्या दुर्मिळ कर्करोगांपैकी एक आहे. हा कर्करोग मुख्यतः वृद्ध महिलांमध्ये आढळतो.
5. Vulvar Cancer
व्हल्वा कर्करोग हा आणखी एक दुर्मिळ कर्करोग आहे जो जननेंद्रियाच्या बाहेरील भागाला नुकसान पोहोचवतो. हे सहसा व्हल्व्हाच्या ओठांच्या दोन जोड्यांच्या आतील कडांवर विकसित होते. हे ओठांच्या दरम्यानच्या त्वचेवर तसेच क्लिटॉरिस, व्हल्व्हा आणि गुद्द्वार वर देखील दिसू शकते.
स्त्रीरोगविषयक कर्करोगाशी संबंधित अनेक लक्षणे आहेत आणि प्रत्येक कर्करोगाचा प्रकार विशिष्ट लक्षणांशी संबंधित असू शकतो. सामान्य लक्षणे आहेत:
- रजोनिवृत्तीनंतर योनीतून रक्तस्त्राव होणे किंवा डाग येणे
- खालच्या ओटीपोटात दुखणे जे दोन आठवड्यांपेक्षा जास्त काळ टिकून राहते
- पोटाच्या खालच्या भागात ढेकूळ जाणवणे
- संभोगानंतर रक्तस्त्राव
- बाह्य जननेंद्रियावर असामान्य खाज सुटणे
तुम्हाला यापैकी कोणतीही लक्षणे आढळल्यास, तुम्हाला चाचणी घेणे आवश्यक आहे. प्रत्येक स्त्रीरोगविषयक कर्करोग भिन्न असतो, भिन्न लक्षणे आणि जोखीम घटकांसह. प्रत्येक स्त्रीला कोणत्याही प्रकारच्या स्त्रीरोगविषयक कर्करोगाचा धोका असतो आणि वयानुसार धोका वाढत जातो. जेव्हा हे स्त्रीरोगविषयक कर्करोग लवकर ओळखले जातात, तेव्हा उपचार सर्वात प्रभावी असतात. स्त्रीरोगविषयक कर्करोगावर अनेक प्रकारे उपचार केले जातात. कर्करोगाच्या प्रकारावर उपचार अवलंबून असतात. उपचारांमध्ये शस्त्रक्रिया, केमोथेरपी आणि रेडिएशन यांचा समावेश होतो.
स्त्रीरोगविषयक कर्करोग टाळण्यासाठी उपाय
स्त्रीरोगविषयक कर्करोगापासून बचाव करण्याचा कोणताही निश्चित मार्ग नसला तरी, या महत्त्वाच्या मुद्द्यांचे पालन करून जोखीम कमी केली जाऊ शकते:
सुमारे दोन आठवडे किंवा त्याहून अधिक काळ तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची असामान्यता जाणवत असल्यास, डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
नियमित तपासण्यांमुळे तुमच्या डॉक्टरांना तुमच्या गर्भाशय ग्रीवामध्ये कोणतेही संशयास्पद बदल आढळून येतील. 21 ते 65 वर्षे वयोगटातील सर्व महिलांनी डॉक्टरांच्या निर्देशानुसार नियमित तपासणी करून घ्यावी.
कुटुंबातील एखाद्या सदस्याला गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा किंवा स्त्रीरोगविषयक कर्करोगाचा इतिहास असल्यास, डॉक्टर चाचणी सुचवू शकतात.
निरोगी आणि सक्रिय जीवनशैलीचे अनुसरण करून, निरोगी वजन राखणे गर्भाशयाच्या आणि गर्भाशयाच्या कर्करोगासह काही स्त्रीरोगविषयक कर्करोगाचा धोका कमी करण्यास मदत करेल. धूम्रपान न करणे, निरोगी आहार घेणे, नियमित व्यायाम करणे आणि सुरक्षित लैंगिक संबंध ठेवणे देखील मदत करू शकते.
अस्वीकरण : चिकित्सा, आरोग्य संबंधी उपाय, योग, धर्म, ज्योतिष इतर विषयांवर वेबदुनिया मध्ये प्रकाशित लेख व समाचार केवळ आपल्या माहितीसाठी आहे. वेबदुनिया याला दुजोरा देत नाही. या संबंधी कोणतेही उपाय अमलात आणण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
