Why do we celebrate Baisakhi: बैसाखीचा सण प्रामुख्याने शीख आणि पंजाबी लोक साजरा करतात. 2025 मध्ये, बैसाखी रविवार, 13 एप्रिल रोजी साजरी केली जाईल. तथापि, काही प्रदेशांमध्ये सौर कॅलेंडरनुसार तो सोमवार, 14 एप्रिल रोजी देखील साजरा केला जाऊ शकतो. या दिवशी अनेक हिंदू गंगासारख्या पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करतात कारण ते शुभ मानले जाते. बैसाखीचा सण अनेक कारणांसाठी महत्त्वाचा आहे.
बैसाखी का साजरी केली जाते: शिखांसाठी, बैसाखी ही नवीन सौर वर्षाची सुरुवात असते आणि ती उत्सव आणि नूतनीकरणाचा काळ असतो.1699मध्ये दहावे शीख गुरु, गुरु गोविंद सिंह जी यांनी खालसा किंवा दीक्षित शिखांच्या सामूहिक संस्थेची स्थापना केली. या घटनेने शीख धर्माची मूळ ओळख आणि तत्त्वे स्थापित केली. शिखांसाठी सर्वात महत्त्वाचे ऐतिहासिक आणि धार्मिक महत्त्व म्हणजे 1699मध्ये खालसा किंवा दीक्षित शिखांच्या सामूहिक संस्थेची स्थापना करणे.
पंजाब आणि उत्तर भारतातील इतर भागांमध्ये वसंत ऋतूतील कापणीच्या सणासोबत बैसाखी देखील येते. शेतकरी भरघोस पिकाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करतात आणि येणाऱ्या वर्षात समृद्धीची प्रार्थना करतात. हे रब्बी म्हणजेच हिवाळी पिकांच्या पिकण्याचे प्रतीक आहे.
* सौर नववर्ष किंवा मेषा संक्रांती: हिंदूंसाठी, बैसाखी, ज्याला मेषा संक्रांती असेही म्हणतात, ती सूर्याच्या मेष राशीत प्रवेशाचे प्रतीक आहे, जी सौर कॅलेंडरची सुरुवात दर्शवते.
* बैसाखी कशी साजरी केली जाते: बैसाखी उत्सव उत्साही आणि वैविध्यपूर्ण असतात, जे त्याचे धार्मिक, ऐतिहासिक आणि कृषी महत्त्व प्रतिबिंबित करतात.
* गुरुद्वारांना भेट देणे: शीख समुदायाचे लोक सकाळी लवकर गुरुद्वारांमध्ये म्हणजेच शीख मंदिरांमध्ये प्रार्थना करण्यासाठी आणि आशीर्वाद घेण्यासाठी जातात. गुरुद्वारांना रोषणाई आणि फुलांनी सुंदर सजावट केली आहे. विशेष कीर्तन/धार्मिक भजन आणि लंगर/सामुदायिक जेवणाचे आयोजन केले जाते.
* नगर कीर्तन : 'नगर कीर्तन' नावाची मिरवणूक हे बैसाखीचे प्रमुख वैशिष्ट्य आहे. शिखांचा पवित्र ग्रंथ, गुरु ग्रंथ साहिब, सजवलेल्या पालखीमध्ये नेला जातो आणि भक्त भजन गातात, शीख युद्धकला किंवा गतका सादर करत समुदायाची भावना सामायिक करतात.
* अमृत संचार समारंभ: अनेक शीख लोक बैसाखीच्या दिवशी अमृत संचार/बाप्तिस्मा समारंभाद्वारे खालसा पंथात दीक्षा घेण्याचा पर्याय निवडतात, विशेषतः आनंदपूर साहिब सारख्या महत्त्वाच्या गुरुद्वारांमध्ये.
* कापणीचा सण: गावांमध्ये आणि शेती क्षेत्रात, शेतकरी ढोल ताशांच्या तालावर भांगडा आणि गिद्दा या उत्साही नृत्यांसह बैसाखी साजरी करतात. शेतं सजवली जातात आणि चांगल्या पिकासाठी प्रार्थना केल्या जातात.
* पारंपारिक अन्न: विशेष उत्सवाचे पदार्थ तयार केले जातात, ज्यात मक्की दी रोटी, सरसों दा साग, मीथे चावल आणि इतर विविध पारंपारिक पंजाबी पदार्थांचा समावेश होतो.
* नवीन सुरुवात: नवीन उपक्रम किंवा व्यवसाय आणि प्रकल्प सुरू करण्यासाठी बैसाखी हा एक शुभ दिवस मानला जातो.
* सामुदायिक उत्सव: कुटुंबे आणि मित्र एकत्र येऊन उत्सवाचे वातावरण साजरे करतात, अभिवादन करतात आणि आनंद घेतात.
* मेळे: बैसाखी मेळे आयोजित केले जातात, ज्यामध्ये पारंपारिक संगीत, लोकनृत्य, खेळ, खाद्यपदार्थांचे स्टॉल आणि हस्तकला यांचा समावेश असतो. हे मेळे पंजाबी संस्कृतीचे एक जिवंत प्रतीक आहेत.
अशाप्रकारे बैसाखी हा आनंदाचा, कृतज्ञतेचा आणि नवीन सुरुवातीचा सण आहे, जो शीख धर्माच्या आध्यात्मिक पायाचा आणि कापणीच्या हंगामाच्या विपुलतेचा उत्सव साजरा करतो. धार्मिक चिंतन, सांस्कृतिक अभिव्यक्ती आणि सामुदायिक बंधनासाठी हा एक विशेष काळ मानला जातो.
अस्वीकरण: वेबदुनियामध्ये औषध, आरोग्य टिप्स, योग, धर्म, ज्योतिष, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ तुमच्या माहितीसाठी आहेत, जे विविध स्त्रोतांकडून घेतले आहेत. वेबदुनिया याच्या सत्यतेची पुष्टी करत नाही. आरोग्य किंवा ज्योतिषशास्त्राशी संबंधित कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी, तज्ञांचा सल्ला नक्कीच घ्या. ही सामग्री सार्वजनिक हित लक्षात घेऊन येथे सादर केली आहे आणि त्यासाठी कोणतेही वैज्ञानिक पुरावे नाहीत.
Edited By - Priya Dixit
