शनिवार, 23 नोव्हेंबर 2024
  1. मराठी बातम्या
  2. लोकसभा निवडणूक २०२४
  3. मतदाता शिक्षा एवं जागरूकता
Written By
Last Modified: रविवार, 17 मार्च 2024 (17:02 IST)

Voter Awareness: मतदारांसाठी गोपनीयता आणि नियम

Voter Awareness: मतदारांसाठी गोपनीयता आणि नियम भारतात निवडणूक प्रक्रियेचा आवश्यक पैलु आहे. मतदारांसाठीगोपनीयता आणि नियमांच्या संबंधित काही मुख्य बिंदु इथे दिले आहे. 
 
मतदानाची गोपनीयता : गोपनीयतेचा सिद्धांत हे निश्चित करतो की, मतदाताची निवड गोपनीय राहील. मतदातांना मतदान अधिकारी आणि इतर मतदातांना आपली प्राथमिकता न सांगता मतदान करण्याचा अधिकार आहे. 
 
बूथची गोपनीयता : मतदान करतांना मतदातांना मतदान केंद्राच्या मध्ये गोपनीयता राखली पाहिजे आणि हे पाहून घ्यायला हवे की आपल्या मतपत्राला कोणी पाहत तर नाही की कसे मतदान करत आहे. 
 
मतदातांना प्रभावित करण्यावर प्रतिबंध : लाच, धमकी किंवा जबरदस्ती सहित कुठल्याही प्रकारे मतदातांना प्रभावित करणे किंवा भीती दाखवणे हे कायद्याच्या विरुद्ध आहे. मतदातांनी स्वतंत्रपणे   आपले मत दिले पाहिजे. 
 
एकल मत : प्रत्येक पात्र मतदाताला निवडणुकीत केवळ एक वोट देण्याचा हक्क आहे. अनेक वेळेस मतदान करणे किंवा कुठल्या अन्य गोष्टीचे प्रतिरूपण करणे अवैध आहे. 
 
प्रतिबंधित क्षेत्र : मतदातांना मतदान केंद्रमध्ये कॅमेरा, मोबाइल फोन किंवा अन्य इलेक्ट्रॉनिक उपकरण घेऊन जाण्याची परवानगी नाही. मतदान संबंधी माहिती तसेच अनधिकृत रिकॉर्डिंग किंवा प्रसारला थांबणवण्यासाठी या वस्तूंना प्रतिबंधित केले जाऊ शकते.   
 
मतदाता ओळख पत्र :  मतदातांनी वोट द्यायला जातांना आपले मतदाता ओळख पत्र किंवा अन्य वैध फोटो ओळख कागदपत्र  सोबत ठेवावे लागेल. यामुळे त्यांची ओळख आणि वोट देण्याची पात्रताला सत्यापित करण्यासाठी मदद मिळते. 
 
आचार संहिता :  मतदातांन कडून अपेक्षा केली जाते की ते निवडणूक आयोग द्वारा असलेली आदर्श आचार संहिताचे पालन करेल, ज्यामध्ये निवडणुकीदरम्यान निष्पक्ष व्यवहार, नैतिक आचरण आणि मर्यादा पाळण्यावर दिशानिर्देश सहभागी आहे. 
 
कोणताच प्रचार नाही : मतदातांना मतदान केंद्रमध्ये किंवा त्याच्या जवळ कुठल्या विशेष उमेद्वार किंवा राजनैतिक दलच्या कुठल्याही प्रकारचा प्रचार किंवा प्रसार मध्ये सहभागी होण्यापासून वाचायचे आहे. मतदान केंद्रच्या एक निश्चित कक्षामध्ये निवडणुकीचा प्रचार करण्याची परवानगी नाही. 
 
रांगेत उभे राहायचे नियम : मतदातांन कडून अपेक्षा केली जाते की ते मतदान अधिकारींच्या नियमांचे पालन करेल, नियम पाळून  मतदान करण्यासाठी आपल्या वेळेची रांगेत उभे राहून धैर्यपूर्वक प्रतीक्षा करेल.  
 
निवडणुकीच्या कायद्याचे पालन : मतदातांन निवडणूक आयोग आणि इतर अधिकारीद्वारा दिलेल्या सर्व प्रासंगिक निवडणुकीच्या कायद्याचे, नियमांचे आणि मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करणे आवश्यक आहे.