बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी इन आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि मशीन लर्निंग ज्याला थोडक्यात बी.टेक आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि मशीन लर्निंग म्हणून ओळखले जाते.या कोर्समध्ये, विद्यार्थ्यांना अल्गोरिदमचे डिझाइन आणि विश्लेषण, वेब तंत्रज्ञान, संगणक प्रणाली आर्किटेक्चर, प्रोग्रामिंग, डेटा कम्युनिकेशन आणि संगणक नेटवर्क, मोबाइल अॅप्लिकेशन्स आणि रोबोटिक्स यांसारख्या विषयांबद्दल शिकवले जाते. हा कोर्स केल्यानंतर विद्यार्थी मोठ्या कंपन्यांमध्ये चांगल्या मोठ्या पदांवर वर्षाला 4 ते 6 लाख रुपये कमवू शकतात.
4 वर्षांचा पूर्णवेळ अभ्यासक्रम आहे. या अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेण्यासाठी अनेक परीक्षा घेतल्या जातात. ज्यामध्ये सर्वात महत्वाची परीक्षा JEE आहे जी दरवर्षी आयोजित केली जाते आणि लाखो विद्यार्थी या परीक्षेला बसतात. B.Tech in Artificial Intelligence and Machine Learning अशा विद्यार्थ्यांसाठी डिझाइन केले आहे ज्यांना आर्टिफिशियल इंटेलिजन्ससोबत मशीन लर्निंगमध्ये रस आहे आणि त्यांना या क्षेत्रात करिअर करायचे आहे.
कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतील विज्ञान शाखेतील बारावी उत्तीर्ण विद्यार्थी या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. इयत्ता 12वी बोर्डाची परीक्षा देणारा विद्यार्थी देखील अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतो. विज्ञान शाखेत विद्यार्थ्यांकडे पीसीएम विषय म्हणजे भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित हे मुख्य विषय असावेत. यासोबतच इंग्रजी विषयाचे ज्ञानही आवश्यक आहे. अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करण्यासाठी विद्यार्थ्याला इयत्ता 12 वी मध्ये किमान 50 टक्के गुण असणे आवश्यक आहे.
राखीव प्रवर्गातील विद्यार्थ्यांना 5% सूट दिली जाईल. म्हणजेच हे विद्यार्थी 45 टक्के गुणांवरही अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करू शकतात. संस्थांमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेला बसावे लागते.
प्रवेश प्रक्रिया -
जेईई मेंस
जेईई एडवांस
एमएचटी सीईटी
.डब्ल्यूबीजेईई
बीआईटीएसएटी
प्रवेशाचे प्रकार -
आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि मशीन लर्निंगसाठी प्रवेश गुणवत्ता आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्हींद्वारे घेता येतो.
भारतातील काही मोजक्याच संस्था आहेत ज्या विद्यार्थ्यांना गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देतात. प्रवेशाची प्रक्रिया मुख्यतः प्रवेश परीक्षेद्वारे केली जाते.
गुणवत्तेच्या आधारावर विद्यार्थ्यांना बारावीत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे प्रवेश दिला जातो.
संस्था बारावीच्या गुणांवर आधारित गुणवत्ता यादी जारी करते, त्या यादीनुसार विद्यार्थी संस्थेत प्रवेश घेऊ शकतात.
प्रवेश परीक्षेत, विद्यार्थ्यांना राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत बसावे लागते आणि त्यातील कामगिरीच्या आधारे त्यांना क्रमवारी लावली जाते. या रँकनुसार समुपदेशन प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांना जागा दिली जाते.
प्रवेश प्रक्रिया
अर्ज - अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी अर्जामध्ये मागितलेल्या सर्व माहितीसह कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील आणि शुल्क जमा करावे लागेल.
प्रवेश परीक्षा - अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांना संस्था, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेण्यात येणाऱ्या परीक्षेत उत्तीर्ण होऊन चांगली कामगिरी करावी लागते.
निकाल – प्रवेश परीक्षेत मिळालेल्या गुणांच्या आधारे, विद्यार्थ्यांना संस्थेत प्रवेश घेण्यास पात्र असलेल्या रँकनुसार रँक मिळतो.
कौन्सलिंग - संस्थांमध्ये प्रवेश देण्यासाठी समुपदेशन प्रक्रियेच्या अनेक फेऱ्या केल्या जातात. विद्यार्थ्यांनी मिळवलेल्या रँकनुसार आणि कॉलेजेस आणि निवडलेल्या जागांनुसार विद्यार्थ्यांना जागा वाटप केल्या जातात.
व्हेरिफिकेशन - सीट वाटपानंतर, विद्यार्थ्यांना संस्थेकडून विहित मुदतीत पडताळणीची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
अभ्यासक्रम -
सेमिस्टर 1
गणित 1
भौतिकशास्त्र
भौतिकशास्त्र लॅब
प्रोग्रामिंग सी लॅंग्वेजमध्ये
सी लॅंग्वेज लॅबमध्ये प्रोग्रामिंग
बिग डेटा प्ले करणे
ओपन स्कोर ओपन स्टँडर्ड
कम्युनिकेशन WKSP 1.1 कम्युनिकेशन
WKSP 1.1 लॅब
जागतिक इतिहासातील सेमिनल इव्हेंट्स
सेमिस्टर 2
गणित 2
मूलभूत इलेक्ट्रॉनिक अभियांत्रिकी मूलभूत
इलेक्ट्रॉनिक अभियांत्रिकी लॅब
डेटा स्ट्रक्चर्स सी डे
टा स्ट्रक्चरसह लॅब डिस्क्रिट
मॅथेमॅटिकल स्ट्रक्चर्स
इन्फ्रास्ट्रक्चर लँडस्केप
कम्युनिकेशन डब्ल्यूकेएसपी 1.2 कम्युनिकेशन डब्ल्यूकेएसपी आर्टिक्युलेशन 1.2 कम्युनिकेशन डब्ल्यूकेएसपी फंक्शन्स 1.2 .
सेमिस्टर 3
संगणक प्रणाली आर्किटेक्चर
डिझाइन आणि अल्गोरिदमचे डिझाइन आणि विश्लेषण लॅबचे विश्लेषण आणि अल्गोरिदमचे विश्लेषण
वेब तंत्रज्ञान
वेब तंत्रज्ञान लॅब
पायथॉनमध्ये फंक्शनल प्रोग्रामिंग
इंट्रोडक्शन टू थिंग
कम्युनिकेशन डब्ल्यूकेएसपी 2.0
कम्युनिकेशन डब्ल्यूकेएसपी 2.0 लॅब सिक्युरिंग
डिजिटल अॅसेट्स अॅपलॉजी परिचय
सेमेस्टर 4
ऑपरेटिंग सिस्टम
डेटा कम्युनिकेशन आणि कॉम्प्युटर नेटवर्क
डेटा कम्युनिकेशन आणि कॉम्प्युटर नेटवर्क लॅबचा जावा आणि ओओपीएसचा परिचय जावा आणि ओओपीएस लॅबचा परिचय AI आणि ML मधील AI आणि ML वर्तमान विषयांसाठी लागू केलेले सांख्यिकीय विश्लेषण आणि ML डेटा बेस मॅनेजमेंट सिस्टम आणि डेटा मॉडेलिंग डेटा व्यवस्थापन प्रणाली आणि डेटा मॉडेलिंग लॅब समाजातील मीडियाचा प्रभाव
सेमिस्टर 5
औपचारिक भाषा आणि ऑटोमेटा थिअरी
मोबाइल ऍप्लिकेशन डेव्हलपमेंट
मोबाइल ऍप्लिकेशन डेव्हलपमेंट लॅब एआय आणि एमएल सॉफ्टवेअर इंजिनिअरिंग आणि प्रॉडक्ट मॅनेजमेंट मधील सध्याचे विषय
इंटेलिजेंट सिस्टम्ससाठी अल्गोरिदम - आधुनिक इंग्रजी साहित्याचे पैलू भाषाशास्त्र लघु प्रकल्प 2 परिचय
सेमिस्टर 6
रिझनिंग प्रॉब्लेम सॉल्व्हिंग आणि रोबोटिक्स मशीन लर्निंगचा परिचय मशीन लर्निंग लॅबचा परिचय
नॅचरल लँग्वेज प्रोसेसिंग
किरकोळ विषय 2- सामान्य व्यवस्थापन
गौण विषय 3- आधुनिक व्यावसायिक
डिझाइन थिंकिंग कम्युनिकेशनसाठी वित्त डब्ल्यूकेएसपी 3
लघु प्रकल्प 2
सेमिस्टर 7
कार्यक्रम निवडलेले
वेब तंत्रज्ञान प्रमुख प्रकल्प 1
सर्वसमावेशक परीक्षा
व्यावसायिक नैतिकता आणि मूल्ये
औद्योगिक इंटर्नशिप
ओपन इलेक्टिव्ह 3
सीटीएस-5 कॅम्पस टू कोऑपरेटिव्ह
इंट्रोडक्शन टू डीप लर्निंग
सेमेस्टर 8
प्रमुख प्रकल्प 2
कार्यक्रम निवडक 5
कार्यक्रम निवडक 6
मुक्त निवडक 4
वैश्विक मानवी मूल्ये आणि नीतिशास्त्र
रोबोटिक्स आणि बुद्धिमत्ता प्रणाली
शीर्ष महाविद्यालये -
चंदीगड विद्यापीठ चंदीगड
देवभूमी उत्तराखंड विद्यापीठ डेहराडून
इंद्रप्रस्थ इन्स्टिट्यूट ऑफ इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी दिल्ली
डीवायपाटील इंटरनॅशनल युनिव्हर्सिटी पुणे
शारदा विद्यापीठ नोएडा
साधू विद्यापीठ इंदूर
गलगोटिया युनिव्हर्सिटी नोएडा
लवली प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी फगवाडा
आयआयटी हैदराबाद हैदराबाद
जॉब व्याप्ती आणि पगार -
मशीन लर्निंग इंजिनीअर - 5 ते 6 लाख वार्षिक
डेटा सायंटिस्ट - 6 ते 7 लाख वार्षिक
डेटा विश्लेषक - 7 ते 8 लाख वार्षिक
डेटा आर्किटेक्ट - 5.5 लाख वार्षिक
Edited By - Priya Dixit
