रविवार, 22 डिसेंबर 2024
  1. धर्म
  2. गणेशोत्सव
  3. गणेश स्तवन
Written By
Last Updated : गुरूवार, 21 सप्टेंबर 2023 (08:13 IST)

गौरी पूजन लोकगीत

gauri pujan 2023
आली आली लक्ष्मी, आली तशी जाऊ नको
बाळाला सांगते, धरला हात सोडू नको.
मला आहे हौस, चांदीच्या ताटाची
लक्ष्मीच्या नैवेद्याला मूद साखरभाताची.
 
लक्ष्मीबाई आली सोन्याच्या पावलांनी
ज्येष्ठेच्या घरी कनिष्ठा आली
मालकाच्या घरी लक्ष्मी आली
 
********* 
सूर्या समूक माजं घर ग बाई मी लोटीतें घरदार
पायीं साकळ्या तंगभार ग बोटीं जोडवीं झिनकार
कमरीं दाबाला चारी कुलपं ग गळीं पुतबीळ्याची माळ
वर चिताक नक्षीदार ग डाळीं डोरलं पांच फेर
नथ नाकांत डौलदार ग काप कानांत गजबार
डोकीं केवडा मारी ल्ह्यार ग चोळी अंगांत हिरवीगार
नेशी पिवळा पितांबर ग हातीं सोन्याच बिलवर
मी ग निगालें न्हवयीना ग लेक बाबांची तालीवार
 
*********
बाळे मी जातें बाजारीं ऐक ग माजी गोष्ट
नेसलें काळीं चंद्रकळा तिला ग रेशमी कांठ
अंगा त चोळी भिंगाची बसली ग तटतट
दंडांत बाजूबंदाची गोड ग लटपट
गळ्यांत मणी डोरलं आणीक काळी पोत
कानांत बाळ्या बुगड्या नाजुक मोत्याचे काप
हातांत गोट पाटल्या कंगण्या भरल्या दाट
कमरचा मासपट्टा करतूया मनाचा बेत
पायांत पैंजण घुंगूराच दाट हाईती घस
बोटांत जोडवीं मासूळ्या बिरुद्याच ठस
भांग भरला मोतीयानं कपाळ भरलं कुंकवानं
नेत्र भरलं काजळानं नाक ग नथीनं
मुख भरलं तांबूळानं भरला ग कान फुलानं
गळा भरला गळसुरीनं दंड भरल बाजुबंदानं
हात भरलं बांगड्यानं कंबर भरली दाबानं
पाय भरलं पैजणानं बोटं भरली जोडव्यानं
वटी भरली तांदळानं केलं ग म्हायार मावळ्यानं
 
********* 
अंगणीं तापतं दूध दुधा पिवळी शाई
ये ग गवरी बाई एवढं जिवूनि जाई
आतां काय करूं बाई माता ग ऽऽ दारीं शंकर उभा ग ऽऽ
शंकर साळा राजा भोळा नगरीं मोडून जाय ग
नगराला लागलं निशाण ग ऽऽ कापूराची वात ग ऽऽ
दिवा जळी दिवाटीं कापूर जळीं आरतीं
गवराय सारकी पावणी खेळूं सार्‍या रातीं
 
********* 
ताड गौरी ताडाला लागली
शंकूरबाची वाट गिरजा पाहूं बा लागली
सोड सोड शंकर आमुचा पालव
आमाला जाऊं दे म्हायारीं
काय काय लेनं लेवूनी येतील्या
येतील तशा बा येऊं द्या
आनीन साकळ्याच जोड
माजं म्हायार दुबळं
आनीन पुतळ्याची माळ
माजं म्हायार दुबळं .....
 
*********
 
ताडावरची माड गवराय येंगूं जी लागली
म्हायाराची वाट गवराय पाहूं जी लागली
तिकून आला शंकर त्येनं पदर जी धरीला
सोडा सोडा पदर मला जाऊं द्या म्हायारीं
म्हायारीं जाऊन काय ग खाशील
तूप शेवाया, दूध शेवाया खाईन
दीड दिवस राहीन आणिक मग येईन
सोडा सोडा पदर मला जाऊं द्या म्हायारीं
न्हाई सोडित पदर काय ग म्हनशील
वैताग घेऊन जाई जी होईन
जाई होऊन मी मळ्याला जाईन
मी मग माळी होऊनी येईन
पाणी घालून मग तुजला भेटीन
झाड होऊन कळ्या जी आनीन
फुलं मी तोडून हार गुंफीन
देवाला घालून मी मग तुला ग भेटीन
 
*********
राना मागली तुळस पाना फुलांनीं सजली
पैंजणाच्या भारूभार गवर कशी ग लवली
 
*********
 
गवर आली गजबारानं पाय भरलं पैंजनानं
तुज्या गुलालाच भार माजं पैंजन झालं लाल
गवर आली गजबारानं पाय भरलं जोडव्यानं
तुज्या गुलालाचा भार माजं पैंजन जोडवं लाल ...
 
*********
अपाळ्या वड बाई जपाळ्या वड जपाळ्या वडाला कोतमिरी पानं
दुरून दिसतीं हिरवीं रानं हिरव्या रानाला पिवळ ठस
गौराय म्हनी म्हायार दिसं म्हायार न्हवं बाई सोनार वाडा
गौराय म्हनती नथ माजी घडा नथ जोगा सोनार बाई कोनचा
गौराय म्हनी माज्या म्हायारीचा वाक्या घडविल गुजरिच्या
 
*********
 
आली आली गवराय येतच हुती
आंब्याच्या बनीं गुंतली हुती
आंब्याचं आंब तोडीत हुती
सईच्या वट्या भरीत हुती
सईला वाटला लावीत हुती
आंब्याच्या बनीं वरुटा पाटा
आली आली गवराय हळदकुंकुं वांटा
 
*********
 
साती शंकर बनामंदीं
एकला गनव्या वनामंदी
गणूच्या आईला सांगून धाडा
गणूनं तोड गमीवल
गमीवल तर गमवूं द्या
गनला घराला घेऊन या
 
*********
 
गवरी ग बाई जागरान तुजं
जागतां जागतां पडल्या झापडी
एवड्या निजची पिरत केवडी
सोन्याच्या चौकटी गौरी बाळातनी
नारळीच्या गोन्या लोटील्या अंगनीं
सुपारीच्या गोन्या लोटील्या अंगनीं ...
 
********* 
 
गवर पुशी शंकराशीं स्वामी विनंति तुमापाशीं
मला पाठवा माहेराशीं भेटुन येईन आंईबापाशीं
माय बाप भेटवावे आमी तर अस्तुरीची जात
सासर्‍याची धनसंपदा तरी त्या माहेराची प्रीत
शंकर म्हणे प्राणवल्लभे तुजविण आम्हा नाहीं गमे
तूं अस्तूरी रंभा शोभे तुजविण आम्हा नच गमे
काय शोभे मजला हो मज तरी आहे तुमचें ध्यान
त्यांनीं तारीलें जीवन मग मी भेटून येईन
साजूक तांदळाचा भात वरण मुगाचं पवित्र
तुपांत तळल्या खिरी घार्‍या खिरी बोटव्या गव्हल्याच्या
साजुक शेवाया वेळीती लोणचें लिबाचें आणीती
भोजन सावकाश झालें उष्ण उदक आंचविलें
कापरासहित विडे दिले डोल्लार्‍यावर आसन केलें
आणा पैठणी ही साडी आणला कळस नाकी शेला
गणेश गौरीला मूळ आलें सुखी जा ग गौरीबाई
आंबा सुखी जा ग माय आंबा परतुनी पाहे
 
*********
भली भली ग पारबती
शब्दाला उतार देती
ऐकावं महादेव समद्याचा उतार घ्यावा
कुनाला ग सोडीत हुती
कुनाला ग बांधित हुती
कुनाला हातीं धरून रंगम्हालीं जात हूती
गाईला मी बांदित हुतें
वासराला मी सोडित हुतें
दुधाची चरवी घेऊनी रंगम्हालीं जात हूतें
भली भली ग पारबती
शब्दाला उतार देती ...
कुनाला ग हाडपित हुती
कुनाला ग दडपीत हुती
कुनाच्या मुखाकडं बघून वारा घालीत हूती
दाराला मीं हाडपित हुतें
इस्त्याला मीं दडपीत हुतें
दिव्याच्या मुखाकडं बघून वारा घालित हुतें
भली मली ग पारबती
शब्दाला उतार देती ...
कुनाला ग वारीत हुती
कुनाला ग बुडवीत हुती
कुनाच्या गळ्यावरी हात ठेवून चालत हुती
पान्याला मी वारीत हुतें
घागरीला मी बुडवीत हुतें
घागरीच्या गळ्यावरी हात ठेवून चालत हुतें
भली भली ग पारबती
शब्दाला उतार देती ...
कुनाला ग दीला हात
कुनाला ग दिला पाय
कुनाच्या गादीवरी राज्य तूं करीत हूती
कासाराला दिलावता हात
सोनाराला दिलावता पाय
देवाच्या गादीवरी राज्य मी करीत हुतें
 
*********
 
आज मथुरेचा बाजार झाला उशीर
गौळणीचं न्हाणंवुणं उद्यां बाजाराला जाणं
अडविलं त्या गोविंदानं सोडा हरी पदर ॥
कां बा धरलिस माझी वेणी
घरीं आहे घरचा धनी
करील माझी धूळदाणी सोडा हरी पदर ॥
कां बा धरलिस माझी वेळ
घरीं आहे तान्हं बाळ
रडुन रडुन करील गोंधळ सोडा हरी पदर ॥
कां बा धरलिस माझी वाट
घरीं आहे सासू खाष्ट
करील कामाचा बोभाट सोडा हरी पदर ॥
 
*********
 
मुक्ताचं चांगुलपन जसं केवड्याचं पान
बाळ्या बुगड्यांनीं भरलं कान कापाला सोडवान
काप घेतील विकयीत नाकीं सुरव्याची नथ
नथीबाईला आरली ग काळ्या पोतीला डोरली
डोरल्याखालीं सरी लोळं पडला सरीला ग पीळ
बाजूबंद लेली येळां ( वाक्या ) बाजूबंदाचं आऊयीट
सई लेती चारी गोट अंगठयांनीं भरलीं बोटं
पायी पैंजण वाजयीतीं बोटीं जोडवीं झिनकारीतीं
 
*********
 
माजी गवर आली ग भांग भरून गेली ग
भांग न्हवं भंडारा खिडकींत पडला अंगारा
खिडकीच्या बा कपाटा न्हवं बाई माजा परवंटा
परवंटा माजा हाटावू शेला माजा पाटावू
बाई ग माजी हंसरी तिचीं शेतं डोंगरीं
डोंगर जळ धडाधडां हरीण रडतंय खळखळां
हरणीबाई दूध ग बालपणीचीं बूध ग
बाळपणाचं नक्षत्र नशीब घडवी पवित्र
चांदा तुज्या टिपुर्‍या चांदणीं उभ्या राहूं
शिंपीदादा शिवी चोळी अंबर नाडा मी गुंफीन
अंबरनाडा पड सांदडीं रथाच्या दांडीव घोड्याची मांडी
घोड्याच्या मांडीव फिर मोगरा एक कळी तोडतां वास गेला नगरां
नगराच्या राजानं नगराई केली आमच्या महादेवाला पारूबाई दिली
पारूबाई देऊनी यशवंत झाला दिवट्या लावूनी घरासि आला
 
*********
 
सोन्याची ग किरीमिरी शंभुदेवाच्या शिकरावरी
चौरंगी ग शालजोडी शंभुदेवानं पांघरिली
हातीं घेऊनी ग काठी डोंई घालूनी ग टोपी
काखीं लावून झोळी गेला गिरजेच्या ग माडीखालीं
'अल्लक ' ग बोलयीला गिरजा दान ग करूं आली
शंभू वचन बोलयीला गिरजा मागं परतली
गेली शेकाजी रायापाशीं त्यानं धाडील्या नऊ दासी
त्येचा विचार कर बिगी तूं कुनाचा बा कोन
मी बा शिखरीचा शंभू मला न्हाई नात्याचं कोन
मला न्हाई भैन भाऊ तुमची कन्या मला द्यावी
शेकाजी ग राजा बोले तुला न्हाई नातंगोतं
तुला न्हाई भैन भाऊ तुला गिरजा कशी देऊं
गिरजा बोले बापायाशीं कपाळींची वो माजी रेग
गिरजाबाईला देऊं केली शंभुबाई ग देवायाला
चंदनाचे ग खाब सई घातीले ग भूमीवरी
माणिकांच्या वेली सई छपरीं ग सोडीयील्या
गिरजाबाईच्या लगनाचा आला गगनी मंडप
गिरजा नारीच्या ग हातीं माळ पवळ्यांची आली
सई लाजत मुरकत शंभुदेवाच्या गळ्यां घाली
रखमाई ग करवली चंद्रभागच्या झरीवरी आली
तांब्या पाण्याचा विसरली पाणी दिसतं दुधावाणी
चंद्रभागचं पाणी प्याली गिरजा घराशीं ग आली
 
*********
 
तात्या कुनब्याचं शात शात पिकलं अमरवती
महादेव गेल बाई चोरी पांच कनसं मोडीयिलीं
कुनब्या दादानं देखीयिलं कुनबी धांवत पळयीत
गोसावी जटशीं धरीयीला आसडून धरनीं पाडीयिला
धरून माळ्याला बांदिला ग तात्या कुनब्याची आली रानी
भरली पाटी शेतां आली भरताराला शिव्या दीती
गोसाव्या कां चोरी केली गोसावी माळ्याचा सोडीयिली
गोसावी धावंत पळयीत आला अपुल्या मठायाशीं
पारबतींशीं बोलता झाला तात्या कुनब्याचं ग शात
पिकलं हुतं ग अमरावता मी गेलोंवतों ग चोरी
पांच भेंडांनीं मारीयिला धरून माळ्याला बांधीयिला
पारबती ग ऐकती झाली पारबती ग बोलती झाली
भोळ्या माज्या महादेवा कुनब्याचा कां मार खावा
 
*********