बुधवार, 3 डिसेंबर 2025
  1. धर्म
  2. हिंदू
  3. हिंदू धर्माविषयी
Written By
Last Modified: बुधवार, 3 डिसेंबर 2025 (16:24 IST)

मारुती ब्रह्मचारी आहे, अशात स्त्र्यिांनी हनुमान चालीसा पठण करावे का?

Can a girl Read Hanuman Chalisa?
हनुमान ब्रह्मचारी असल्याने महिलांसाठी अनेक नियम असलेले देवता आहेत. पण हनुमानाच्या ब्रह्मचारीपणाचा अर्थ असा आहे का की त्याच्या महिला भक्तांना त्याच्यापासून दूर ठेवावे किंवा त्यांचे आशीर्वाद मिळवण्याचे साधन असावे? महिला मारुती स्तोत्र किंवा हनुमान चालीसा वाचू शकतात की नाही...
 
मारुतीला समर्पित हनुमान चालीसा पठण करण्याचे असंख्य फायदे आहेत, परंतु हनुमान जन्मतः ब्रह्मचारी असल्याने, महिलांच्या पूजा आणि त्याच्याशी संबंधित विधींवर अनेक निर्बंध आहेत. यामुळे अनेक महिलांना हनुमान चालीसा पठण करावे की नाही याबद्दल अनिश्चितता असते. जरी एक महिला असूनही माता सीता स्वतः त्याच्या हृदयात वास करते, म्हणून एक कन्या आणि भक्त म्हणून, इतर महिलांनी त्याची पूजा करणे किंवा त्याच्या जवळ जाणे आक्षेपार्ह नसावे. आपण हे विसरतो की मन आणि आत्म्यावर बंधने आहेत. तर, चला जाणून घेऊया... स्त्रियांनी हनुमान चालीसा पठण करू शकतात का?
 
बहुतेक ठिकाणी महिलांना भगवान हनुमानाच्या मूर्तीला स्पर्श करण्यास मनाई आहे, परंतु जेव्हा हनुमान चालीसा पठण करण्याची वेळ येते तेव्हा हो, मुली आणि महिला ते पठण करू शकतात. हिंदू धर्मात असा कोणताही नियम नाही की फक्त पुरुषच हनुमान चालीसा पठण करू शकतात. ही हनुमानाची स्तुती आहे आणि सर्व भक्तांसाठी समान आहे. हे एक पवित्र स्तोत्र आहे, जे महिलांना ते पठण करण्यास मनाई करत नाही. अनेक धार्मिक विद्वानांचा असाही विश्वास आहे की भगवान हनुमान भक्तांमध्ये भेदभाव करत नाहीत. कोणत्याही देवतेची पूजा करण्यासाठी लिंग नाही तर भक्ती, श्रद्धा आणि शुद्ध भावना सर्वात महत्वाच्या आहेत. हनुमान चालीसा पठण केल्याने मानसिक शांती, भीती आणि नकारात्मक उर्जेपासून संरक्षण, अडथळे दूर करणे आणि आत्मविश्वास आणि धैर्य वाढवणे असे फायदे मिळतात. म्हणूनच ते पुरुष, महिला, मुले किंवा वृद्ध सर्वजण वाचू शकतात.
 
मारुती हे ब्रह्मचारी आहेत, म्हणून स्त्रियांनी त्यांचे पठण करू नये असा काही शास्त्रात उल्लेख नाही. उलट हनुमानजी हे परम भक्त, शक्तीचे दाता आणि संकटमोचक मानले जातात. स्त्री-पुरुष भेद त्यांच्या भक्तीत नाही.
 
पुराण-ग्रंथांत अनेक उदाहरणे आहेत:सीतामातेला हनुमानजींनी स्वतः रक्षण केले. अहिल्याबाई होळकर, मीराबाई यांसारख्या अनेक स्त्री-भक्तांनी हनुमानजींची उपासना केली.आजही लाखो स्त्रिया मंगळवारी हनुमान मंदिरात जातात, चालीसा म्हणतात.
काही ठिकाणी निर्माण झालेला गैरसमज: काही लोक “ब्रह्मचाऱ्याला स्त्रियांनी स्पर्श करू नये” ही संकल्पना चुकीच्या पद्धतीने हनुमानजींच्या पठणावर लावतात. पण हे फक्त मूर्तीला स्पर्श करण्याबाबत (काही मंदिरांत) असू शकते, पठण-जप-भक्तीबाबत नाही.
 
शास्त्र काय म्हणते?
तुलसीदासजी स्वतः रामचरितमानसात म्हणतात:“जानि प्रभु मुस्कुराना, कपि संकट मोचन नाम तिहारो” यात कोठेही स्त्री-पुरुष भेद नाही. हनुमान चालीसेच्या शेवटी स्पष्ट लिहिले आहे: “जो यह पढ़ै हनुमान चालीसा, होय सिद्धि साखी गौरीसा” म्हणजे जो कोणी (स्त्री किंवा पुरुष).
 
मंगळवारी आणि शनिवारी ७, ११ किंवा २१ वेळा चालीसा म्हटल्यास खूप लाभ होतो अशी श्रद्धा आहे. शेवटी काय तर मारुती ब्रह्मचारी असले तरी त्यांची भक्ती ही सर्वांसाठी आहे. मुलींनी अगदी मन लावून हनुमान चालीसा, मारुती स्तोत्र रोज म्हटावे. यात कसलाच दोष नाही, उलट फार मोठा लाभ आहे.
 
अस्वीकारण: हा लेख सामान्य माहितीवर आधारित आहे. वेबदुनिया याची पुष्टी करत नाही.