अफगाणिस्तानात तालीबानच्या आगमनानंतर सर्व काही बदलले आहे. भारतासह बहुतेक देश आपल्या नागरिकांना आणि मुत्सद्द्यानं तेथून लवकरात लवकर बाहेर काढण्याचे काम करत आहेत. दरम्यान, शेजारील देशातील बिघडलेल्या परिस्थितीनंतर केंद्र सरकारने मोठा निर्णय घेतला आहे. आता अफगाण नागरिकांना फक्त ई-व्हिसावर भारतात प्रवास करता येणार आहे. या आदेशाद्वारे, ई-आपत्कालीन पूर्व-विविध व्हिसा सुरू करून व्हिसा प्रक्रिया सुरळीत करण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे.
वास्तविक, हा निर्णय ज्या अहवालांमध्ये अफगाण नागरिकांचे काही पासपोर्ट हरवल्याचा दावा करण्यात आला होता, ते लक्षात घेऊन घेण्यात आला आहे. अशा स्थितीत, सध्या भारतात नसलेल्या अफगाण नागरिकांना पूर्वी जारी केलेले व्हिसा त्वरित प्रभावाने अवैध ठरतात. हा निर्णय अशा वेळी घेण्यात आला आहे जेव्हा अफगाणिस्तानवर तालीबानचा ताबा झाल्यानंतर भारत स्वतःचे लोक आणि इतर नागरिकांना बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करत आहे.
या अगोदरही, अफगाणिस्तानातील सद्य परिस्थिती पाहता, भारताने 17 ऑगस्ट रोजी भारतात येण्याची इच्छा असलेल्या अफगाण नागरिकांना आणीबाणी 'ई-व्हिसा' जारी करण्याची घोषणा केली. कोणत्याही धर्माचे सर्व अफगाण नागरिक 'ई-आणीबाणी आणि इतर व्हिसा' साठी ऑनलाईन अर्ज करू शकतात आणि त्यांच्या अर्जांवर नवी दिल्लीत प्रक्रिया केली जाईल.
सरकारने हा निर्णय का घेतला?
अफगाणिस्तानवर तालीबानचे नियंत्रण झाल्यानंतर सुरक्षा परिस्थिती लक्षात घेऊन हा निर्णय घेण्यात आला आहे. मंत्रालयाने जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, "अफगाणिस्तानमधील सुरक्षा परिस्थिती पाहता, सर्व अफगाण नागरिकांनी यापुढे फक्त ई-व्हिसावरच भारत प्रवास करावा."
केंद्रीय मंत्री हरदीप पुरी म्हणाले की, आता एकूण 626 लोकांना (त्यापैकी 228 भारताचे नागरिक आहेत) अफगाणिस्तानातून बाहेर काढण्यात आले आहे. या लोकांपैकी 77 हे अफगाणिस्तानात राहणारे शीख आहेत. त्यांनी सांगितले की भारतीय दूतावासात काम करणारे लोक या संख्येत समाविष्ट नाहीत.
गृह मंत्रालयाने असेही जाहीर केले आहे की काही अफगाण नागरिकांचे पासपोर्ट हरवल्याच्या अहवालाच्या पार्श्वभूमीवर, सध्या भारतात नसलेल्या सर्व अफगाण नागरिकांना पूर्वी जारी केलेले व्हिसा त्वरित प्रभावाने रद्द केले आहेत. "भारत भेट देण्यास इच्छुक असलेले अफगाणी नागरिक ई-व्हिसासाठी अर्ज करू शकतात," असे मंत्रालयाने म्हटले आहे.
अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, अफगाणिस्तानमधील भारताच्या सर्व मुत्सद्दी प्रतिष्ठाने बंद आहेत, त्यामुळे अर्जांची छाननी करण्याचे आणि त्यावर प्रक्रिया पुढे नेण्याचे काम नवी दिल्लीत केले जाईल. 'आणीबाणी आणि इतर व्हिसा' सुरुवातीला सहा महिन्यांसाठी वैध असतील. सर्व अफगाण नागरिक, धर्म कोणताही असो, या प्रवास दस्तऐवजासाठी अर्ज करू शकतात.
अफगाणिस्तानात तालीबानचा ताबा मिळाल्यानंतर देशातून बाहेर पडण्याच्या प्रयत्नात मोठ्या संख्येने लोक काबूल विमानतळावर जमले. या प्रयत्नात अनेकांना आपले प्राणही गमवावे लागले.
भारताने आपले मुत्सद्दी, नागरिक आणि दोन खासदारांसह अनेक अफगाण नागरिकांना अफगाणिस्तानातून बाहेर काढले आहे. सोमवारी रात्रीपर्यंत, सुमारे 730 लोकांना अफगाणिस्तानातून बाहेर काढण्यात आले. लोकांना बाहेर काढण्याची प्रक्रिया 16 ऑगस्टपासून सुरू झाली. अमेरिका आणि इतर मित्र देशांच्या समन्वयाने भारत निर्वासन कार्य करत आहे.
