जर तुम्हाला सांगितले गेले की झाडाच्या लाकडाची किंमत सोन्या आणि हिर्‍यांपेक्षा जास्त आहे, तर तुम्हाला कदाचित विश्वास बसणार नाही. पण हे पूर्णपणे सत्य आहे. जगात असे एक झाड आहे ज्याचे लाकूड हिर्‍यांपेक्षा खूप महाग विकले जाते. भारतात एक ग्रॅम हिऱ्याची किंमत सध्या 3,25,000 रुपयांच्या जवळपास असेल तर 10 ग्रॅम सोन्याचे दर 47,695 रुपये इतकी आहेत. मात्र, अगरवूडचं केवळ 1 ग्रॅम लाकूडच 10,000 डॉलर म्हणजेच 7 लाख रुपयांपेक्षा अधिक किमतीत विकलं जातं.
हे सामान्य झाड नाही. त्याचे नाव आगरवुड आहे. अगरवुड लाकडाला 'वुड्स ऑफ द गॉड' असे म्हणतात. यावरून तुम्ही त्याचे महत्त्व काय आहे याचा अंदाज लावू शकता. अगरवुडच्या वास्तविक लाकडाची किंमत प्रति किलोग्राम 1 लाख डॉलर्स (सुमारे 73 लाख 50 हजार रुपये) पर्यंत आहे. हे झाड आग्नेय आशियातील पर्जन्य जंगलांमध्ये आढळते. मात्र, आता त्याची संख्या बरीच कमी झाली आहे.
एका विशिष्ट प्रकारच्या झाडाच्या आत प्रक्रियेनंतर अगरवुड तयार केले जाते
अगरवुड हे कोणत्याही झाडाचे नाव नाही. एका विशिष्ट प्रकारच्या झाडामध्ये दीर्घ प्रक्रियेनंतर अगरवुड तयार केले जाते. या झाडाला Aqualaria Melasense म्हणतात. जेव्हा साचा (बुरशीचा एक प्रकार) या झाडाला संक्रमित करतो किंवा जेव्हा प्राणी त्वचा काढून टाकतात, तेव्हा त्यात एक प्रक्रिया सुरू होते, ज्याला फिलोफोरा पॅरासिटिका म्हणतात. झाडाच्या आत एक गडद रंगाचा भाग बनतो. या प्रक्रियेस बराच वेळ लागतो. फिलोफोरा पॅरासिटिकाच्या प्रक्रियेनंतर, अक्वालेरियाच्या झाडामध्ये अगरवुडचे लाकूड तयार केले जाते. दुसऱ्या शब्दांत, जेव्हा झाडाचा भाग जीवाणू, बुरशी, कीटक आणि माइट्सच्या लाळेमुळे खराब होऊ लागतो. झाड त्याच्या रसाने जखमा भरते. ही प्रक्रिया बराच काळ चालते आणि झाडाचा आतील भाग अगरवुडमध्ये बदलतो.
मध्य पूर्व देशांमध्ये आतिथ्य करण्यासाठी वापरले जाते
जेव्हा झाडाच्या आत अगरवुड तयार होते, तेव्हा झाड तोडले जाते. यानंतर, त्याचा भाग वेगळा केला जातो आणि गडद रंगाचा भाग काढून वेगळा केला जातो. ही प्रक्रिया मॅन्युअली केली जाते आणि त्यासाठी कित्येक तास लागतात. त्याचा एक छोटासा भाग धूप म्हणून वापरला जातो. मध्य पूर्वेकडील देशांमध्ये, आतिथ्यसाठी लहान भाग जाळले जातात आणि कपड्यांवर अत्तर म्हणून वापरले जातात.
त्यापासून बनवलेल्या तेलाला लिक्विड गोल्ड म्हणतात
अगरवुडचे लागवड करणारे म्हणतात की कोणीही त्याच्या धूपच्या सुगंधाची जगाशी बरोबरी करू शकत नाही. ते सांगतात की एकाला जाळल्यानंतर हळूहळू त्याचा सुगंध गोड होतो. त्याचा थोडासा धूर बंद खोलीला किमान चार-पाच तास सुगंधी ठेवू शकतो. ऊड चिप्सपासून तेल देखील बनवले जाते, ज्याची किंमत प्रति लिटर 80 हजार डॉलर्स पर्यंत असते. त्याच्या किमतीमुळे व्यापारी त्याला लिक्विड गोल्ड म्हणतात. आता त्याची लोकप्रियता पाश्चिमात्य देशांमध्येही खूप वेगाने वाढत आहे. आता तिथले मोठे ब्रॅण्ड सेंट आणि त्यापासून बनवलेले अत्तर विकत आहेत, ज्याची किंमत खूप आहे.
ही झाडे गंभीर धोक्याच्या श्रेणीत आहेत
आता वेगवेगळ्या कारणांमुळे या झाडांची संख्या कमी होत आहे. त्याला आता गंभीर धोक्याच्या श्रेणीत टाकण्यात आले आहे. तज्ञांचे म्हणणे आहे की गेल्या 150 वर्षांमध्ये या झाडांची संख्या 80 टक्क्यांनी कमी झाली आहे. उर्वरित झाडांमध्ये, नैसर्गिक बुरशीजन्य संसर्गाचे प्रमाण देखील लक्षणीय घटले आहे. तज्ञांचे म्हणणे आहे की उर्वरित झाडांमध्येही संसर्ग नैसर्गिकरित्या केवळ दोन टक्के झाडांमध्ये होतो. त्यांना जंगलात शोधणे देखील एक कठीण काम आहे. धोक्यांच्या दरम्यान, लोक अनेक दिवस झाडे शोधतात, परंतु ते सापडतील याची शाश्वती नाही. कधीकधी आपल्याला रिकाम्या हाताने परतावे लागते.
अगरवुड कृत्रिमरित्या तयार केले जात आहे
झाडे कमी होत आहेत किंवा त्याऐवजी ते सोडले जात नाहीत. अशा परिस्थितीत आता ते कृत्रिम पद्धतीने बनवले जात आहे. त्याच्या उद्योगाशी संबंधित लोक सांगतात की त्याची गुणवत्ता नैसर्गिक अगरवुड समोर कमी आहे. नैसर्गिक अगरवुड कृत्रिमपेक्षा 100 पट अधिक महाग आहे. माणूस कृत्रिम तयार करतो, म्हणून त्याची किंमत कमी असते.
32 बिलियन डॉलरचा व्यवसाय
अगरवुडची चर्चा जगभरातील पौराणिक पुस्तकांमध्येही आढळते. तिथे त्याचा उल्लेख लक्झरी उत्पादन म्हणून केला जातो. भारतीय वेदांमध्येही याचा उल्लेख आहे. याशिवाय जगातील इतर धर्मांच्या पुस्तकांमध्ये आणि इतिहासावरही याची चर्चा आहे. अगरवुडचा सध्या जगभरात 32 अब्ज डॉलर्सचा व्यवसाय आहे. वाढत्या मागणीमुळे केवळ किमतीच नव्हे तर त्याचे उत्पादनही वाढले आहे. असा अंदाज आहे की 2029 पर्यंत त्याचा व्यवसाय 64 अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचेल.
