तुम्हाला हात धुण्याचे फायदे आणि हात धुण्याची योग्य पद्धत माहित आहे का, अनेक प्रकारचे रोग आणि जंतूंचा प्रसार रोखण्यासाठी हाताची स्वच्छता खूप महत्वाची आहे. साबणाने आणि स्वच्छ पाण्याने हात धुऊन अनेक आजार टाळता येतात . साबण आणि पाणी उपलब्ध नसल्यास, अल्कोहोलवर आधारित हँड सॅनिटायझर्सचा वापर केला जाऊ शकतो.
सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन खाण्याआधी आणि बाथरूममधून आल्यानंतर किमान 20 सेकंद हात धुण्याची शिफारस करतात. हातांवर साबण घासताना, तळहातांचा मागील भाग, बोटे आणि नखे यांच्यामध्ये स्वच्छ करण्याची शिफारस केली जाते.
बहुतेक लोक कोमट पाण्याने हात धुण्याच्या पद्धतीवर अधिक विश्वास ठेवतात . पण इथे प्रश्न पडतो की खोलीच्या तापमानात ठेवलेल्या पाण्यापेक्षा गरम पाणी हात धुण्यासाठी जास्त प्रभावी आहे की थंड पाण्यापेक्षा? हे खरे आहे की उष्णतेमुळे जीवाणू नष्ट होतात, परंतु हे तेव्हाच शक्य आहे जेव्हा पाण्याचे तापमान सामान्य तापमानापेक्षा जास्त असते. जास्त तापमान हात धुण्यासाठी सोयीस्कर असू शकत नाही. हात स्वच्छ करण्यासाठी साबण किंवा सॅनिटायझर योग्य प्रमाणात वापरावे. चला जाणून घेऊया हात धुण्याची योग्य पद्धत आणि त्याचे फायदे.
जेव्हा एखादी व्यक्ती कोणत्याही वस्तू किंवा पृष्ठभागाला स्पर्श करते तेव्हा त्यांच्या हातावर जंतू जमा होतात. आणि हे जंतू डोळे , नाक किंवा तोंडाला हाताने स्पर्श करून शरीरात प्रवेश करतात, ज्यामुळे संसर्ग होतो. कोणीही आपले हात जंतूमुक्त ठेवू शकत नसले तरी, हात नीट धुतल्याने बॅक्टेरिया, विषाणू आणि इतर सूक्ष्म जीवांचा प्रसार किंवा संसर्ग टाळता येतो. त्यामुळे बॅक्टेरियाचा संसर्ग टाळण्यासाठी वेळोवेळी हात धुणे अत्यंत आवश्यक आहे.
खालील क्रियाकलापांदरम्यान नेहमी हात धुवा
शौचालय वापरताना
डायपर बदल दरम्यान
प्राणी, पशुखाद्य किंवा टाकाऊ वस्तूला स्पर्श केल्यानंतर लगेच
नाक फुंकताना , खोकताना किंवा शिंकताना हात वापरल्यानंतर
आजारी व्यक्तीच्या जखमांवर उपचार करताना
कचरा साफ करताना
कोणत्याही घाणेरड्या वस्तूला स्पर्श केल्यानंतर.
या उपक्रमांपूर्वी नेहमी आपले हात धुवा
खाण्यापूर्वी किंवा अन्न तयार करण्यापूर्वी
आजारी व्यक्तीच्या जखमांवर उपचार करण्यापूर्वी किंवा काळजी घेण्यापूर्वी
कॉन्टॅक्ट लेन्स लावण्यापूर्वी किंवा काढण्यापूर्वी
हात धुण्याचे फायदे -
हात धुण्याची प्रक्रिया नियमितपणे स्वीकारल्यास, व्यक्तीला अनेक प्रकारचे आरोग्यविषयक फायदे मिळू शकतात, जे खालील प्रमाणे आहेत.
जिवाणूंचा प्रसार रोखता येतो आणि त्यांचा संसर्गही रोखता येतो.
आजार टाळता येतात.
सर्दी , सर्दीसारखे सामान्य आजार होण्यापासून बचाव करता येतो.
मेनिंजायटीस, ब्राँकायटिस, फ्लू, हिपॅटायटीस ए आणि सामान्य सर्दीमुळे होणारे इतर प्रकारचे संसर्गजन्य रोगांचा प्रसार रोखणे.
साबण आणि पाण्याने हात धुतल्याने अतिसाराचा धोका ४५% पर्यंत कमी होतो.
मुलांमध्ये फ्लू किंवा न्यूमोनियासारखे आजार टाळता येतात.
निरोगी राहून आजार टाळता येतात, त्यामुळे आर्थिक लाभ मिळू शकतो.
हात न धुण्याचे तोटे
हातामध्ये विविध प्रकारचे बॅक्टेरिया आढळतात, ज्यामुळे विविध प्रकारचे रोग होऊ शकतात. प्रत्येक काम करताना हात स्वच्छ करणे आवश्यक आहे. हात न धुण्यामुळे विविध प्रकारचे संसर्गजन्य आजार होतात. ज्यामुळे व्यक्तीचे आरोग्य मोठ्या प्रमाणात बिघडू शकते. जर हात नीट धुतले गेले नाहीत तर त्यामुळे अन्नातून विषबाधा, ई. कोलाय बॅक्टेरियामुळे होणारे गंभीर अतिसार आणि ताप आणि फ्लू यांसारख्या गंभीर समस्या उद्भवू शकतात ज्यामुळे मृत्यू देखील होऊ शकतो.
