झोप स्वतःच अनेक रोग बरे करण्यास सक्षम आहे. झोपेच्या कमतरतेमुळे डोळ्यांभोवती काळी वर्तुळे तर येतातच, पण कमी झोपेमुळे मेंदूला थकवा जाणवतो आणि वजनही वाढते. रात्री झोप न लागणे, कूस बदलणे ही आता सामान्य समस्या बनली आहे. झोपेच्या गोळ्या घेणारे बरेच लोक आहेत, परंतु हा कायमस्वरूपी उपाय नाही. खरं तर, आपल्याला झोप का येत नाही आणि त्यावर कायमस्वरूपी उपाय काय आहे हे समजून घ्यायला हवं. चला या संदर्भात काही खास कारणे आणि उपाय जाणून घेऊया .
कारणे:
1. अनावश्यक चिंता किंवा तणाव घेणे : प्रत्येकाला चिंता किंवा तणावाखाली जगावे लागते, परंतु काही लोक अति भीतीमुळे चिंताग्रस्त होतात.
2. सतत काहीतरी विचार करणे: जसे की बऱ्याच लोकांना जास्त बोलण्याची सवय असते. त्याचप्रमाणे, असे बरेच लोक आहेत जे सतत आपल्या मनात सतत काहीतरी विचार करत असतात. त्यांच्या मनात हे विचार रात्रीपर्यंत चालू असतात.
3. शरीर थकत नाही : जेव्हा मजूर किंवा श्रमिकाचे शरीर थकते तेव्हा त्याला आपोआपच चांगली झोप येते. त्यांचे जीवन सुखकर आहे. ज्यांचे शरीर अजिबात थकत नाही. त्यांना चांगली झोप येत नाही.
4. अनियमित जीवनशैली: आधुनिक माणसाला खाण्याची किंवा झोपण्याची वेळ निश्चित नाही. रात्री उशिरापर्यंत झोपणे आणि सकाळी उशिरापर्यंत जागणे. अनेकांना दिवसातून 3 ते 4 तास झोपण्याची सवय असते. अशा प्रकारे त्यांची रात्रीची झोप पूर्ण होते . जेवणातही बदल झाला आहे, त्यामुळे झोपेत फरक पडला आहे.
5. शारीरिक वेदना: काही लोकांना शरीराच्या कोणत्याही भागात वेदना होतात. उदाहरणार्थ, सांधेदुखी, स्नायू दुखणे किंवा कोणत्याही प्रकारचे आजार असल्यास झोप येत नाही.
6.वास्तू दोष: घर वास्तुनुसार नसेल किंवा वास्तुदोष असेल तरीही शांत झोप येत नाही. अशावेळी वास्तू तपासणी करून घ्यावी.
पाच उपाय :
1. अन्नात बदल: योग्य वेळी जेवण करणे आणि चांगल्या अन्नाला आपल्या जीवनशैलीचा भाग बनवा
2. चालणे: असे म्हणतात की, दिवसभराचे जेवण केल्यानंतर थोडा वेळ विश्रांती घ्या पण रात्रीचे जेवण केल्यानंतर काही वेळ चालणे आवश्यक आहे.
3. सूर्यनमस्कार: शरीर थकवण्यासाठी एकतर झोपण्यापूर्वी एक तास व्यायाम करा, चाला किंवा फक्त 15 मिनिटे सूर्यनमस्कार करा. हे 12 सूर्यनमस्कार किमान 12 वेळा करा.
4 प्राणायाम : रोज रात्री झोपण्यापूर्वी 5 ते 10 मिनिटे प्राणायाम करा.
5. योग निद्रा: यासाठी शवासनामध्ये झोपा आणि शरीर आणि मन शांत ठेवा . डोक्यापासून पायापर्यंत संपूर्ण शरीराला आराम द्या. श्वास घेणे आणि पूर्णपणे श्वास सोडणे. आता कल्पना करा की तुमचे हात, पाय, पोट, मान, डोळे सर्व आरामशीर अवस्थेत झाले आहेत. स्वतःला सांगा की मी योग निद्राचा अभ्यास करणार आहे. आता मन शरीराच्या वेगवेगळ्या भागात घेऊन जा आणि त्यांना आराम आणि तणावरहित होण्यास सांगा. आपले मन उजव्या पायाच्या बोटाकडे न्या. पायाची सर्व बोटे, किमान पायाचे तळवे, टाच, पोटऱ्या, गुडघे, मांड्या, नितंब, कंबर, खांदे सैल ठेवा . त्याचप्रमाणे डाव्या पायाला सैल सोडा . सहज श्वास आत घ्या. आता झोपूनच पाच वेळा पूर्ण श्वास घ्या आणि श्वास सोडा. यामध्ये पोट आणि छाती वरखाली करतील. पोट वर-खाली होईल. हा व्यायाम दररोज करा. यामुळे मन थकून झोपेल आणि कोणीही कोणत्याही प्रकारचा विचार करणार नाही.
सूचना:
1. दक्षिण दिशेला पाय ठेवून झोपू नका.
2. तामसिक आणि गरिष्ठ आहार घेऊ नका, रात्री फक्त हलकं जेवण करा .
3. दिवसा किंवा दुपारी झोपणे सोडा.
4. कोणत्याही प्रकारचे नशा किंवा औषध घेऊ नका.
5. झोपण्यापूर्वी, आपल्या कोणत्याही चिंता आणि विचार मनात ठेवू नका , कारण अन्न, पाणी आणि श्वास घेणे जेवढे महत्त्वाचे आहे तेवढेच चांगली झोप घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.
6. रात्री उशिरापर्यंत जागणे आणि सकाळी उशिरा उठणे सोडून द्या. झोपेची वेळ बदलल्यामुळे झोपेची कमतरता होते.
