नैतिक कथा : नम्रतेची शक्ती

अनेक वर्षांपूर्वीची गोष्ट आहे. एका नदीला तिच्या प्रचंड प्रवाहाचा खूप अभिमान वाटू लागला. ती विचार करू लागली की तिच्यात इतकी शक्ती आहे की ती तिला हवे ते सर्व उपटून टाकू शकते. मग ते मानव असो, घर असो, झाड असो, दगड असो किंवा कोणताही प्राणी असो.  नदी दिवसेंदिवस स्वतःचा अभिमान बाळगू लागली.

एके दिवशी नदी समुद्राला म्हणाली, “तू ज्याला विचारशील, मी त्यांना तुझ्याकडे आणू शकते. माझ्या आत एक प्रचंड आणि अफाट प्रवाह आहे. समुद्राला समजले की नदी अभिमानाने भरलेली आहे. तिला आरसा का दाखवू नये. समुद्र नदीला म्हणाला- “तू माझ्यासाठी एक छोटेसे काम करशील का?” नदी म्हणाली, “हो, तू मला फक्त आज्ञा कर.”

समुद्र म्हणाला, “तू माझ्यासाठी गवत धुवून आण.” नदी हसत म्हणाली, “ही खूप छोटी गोष्ट आहे, मी आत्ताच गवताचा ढीग बनवते.” नदीने प्रचंड वेगाने शेतातील गवत उपटण्याचा प्रयत्न सुरू केला. पण, पाणी वाहत असताना, गवत स्थिरावले. अशाप्रकारे, नदी अनेक वेळा प्रयत्न करत राहिली. पण गवत उपटू शकली नाही.

थकलेली आणि पराभूत झालेली नदी रिकाम्या हाताने समुद्राकडे पोहोचली आणि संपूर्ण घटना सांगितली. नदीचे बोलणे ऐकल्यानंतर समुद्र म्हणाला, “तुझे बोलणे ऐकल्यानंतर मला जाणवले की तू अभिमानाने भरलेली आहेस. पण, तुला हे लक्षात आणून देणे खूप महत्वाचे होते.

समुद्राने नदीला समजावून सांगितले, “जे झाडे आणि दगडांसारखे कठीण असतात, त्यांना उपटण्यास वेळ लागत नाही. पाण्याचा प्रवाह असो किंवा वाऱ्याचा झुळूक असो, ते एकाच झटक्यात उपटले जाऊ शकतात.

पण जर एखाद्यामध्ये गवतासारखी लवचिकता आणि नम्रता असेल तर कोणीही त्याचे कोणत्याही प्रकारे नुकसान करू शकत नाही. नदी, तिच्या अभिमानाचा पश्चात्ताप करत, समुद्राची माफी मागते. अशा प्रकारे, नदीचा अभिमान तुटून पडला.

तात्पर्य : अभिमान माणसाला अधोगतीकडे घेऊन जातो. 

Edited By- Dhanashri Naik