शुक्रवार, 22 नोव्हेंबर 2024
  1. धर्म
  2. सण-उत्सव
  3. नवरात्रौत्सव
Written By
Last Modified: बुधवार, 20 जानेवारी 2021 (14:05 IST)

श्री तुळजाभवानी माहात्म्य - अध्याय २३

श्रीगणेशायनमः ॥ जयजयहेरंबगजानना ॥ चतुर्भुजमषकवाहना ॥ नमनमाझेंतुझियाचरणा ॥ निर्विघ्नचालवीग्रथांसी ॥१॥
नमोवागीश्वरीआदिमाया ॥ तुंचचाळकभुवनत्रया ॥ जिव्हाग्रीस्थीर होऊनिया ॥ वाग्विलसाचालवी ॥२॥
नमोमहाविष्णुजगदगुरु ॥ उपदेशकर्तापरमचतुरु ॥ अंतर्यामींप्रेरकसदगुरु ॥ आचार्यरूपीपरमात्मा ॥३॥
श्रोतेव्हावेंसावधान ॥ कैलासर्पतींविराजमान ॥ पार्वतीसहितपंचवदन ॥ देवादिदेवजगदगुरु ॥४॥
त्यासीएकेकाळीपार्वती ॥ भक्तियुक्तपरमचित्तीं ॥ होऊनीपुसतीझालीसती ॥ यमुनापर्वतीजींतीर्थें ॥५॥
यमुनापर्वतींनागतीर्थ ॥ महापूण्य़कारकसमर्थ ॥ कोणींनिर्मिलेंयथार्थ ॥ तेंमजसांगाप्राणनाथा ॥६॥
शंकरम्हणेहोपर्वतनंदिनी ॥ स्कंदमुखेंसर्वऋषीनीं ॥ पुराणाइकिलेंमगतेक्षणीं ॥ प्रश्नकेलाभक्तिनें ॥७॥
ऋषीम्हणतीयमुनापर्वती ॥ पर्वत्रातीर्थेंआहेत किती ॥ कोणतीनामेंतीर्थाप्रती ॥ सर्वहीसांगावीषण्मुखा ॥८॥
स्कंदम्हणेऋषीप्रती ॥ सर्वहीतीर्थेंतुम्हाप्रती ॥ सांगतोंऐकएकाग्रचित्तीं ॥ ऐकिल्यानिष्पापहोयप्राणी ॥९॥
यमुनापर्वताग्रींपवित्र ॥ आदिक्षेत्रतुळजापुर ॥ जेथेंविराजमानसुंदर ॥ अनादिसिद्धजगदंबा ॥१०॥
श्रीदेवीच्यापूर्वदिश्सी ॥ तीर्थपावनपुण्यराशी ॥ जेंसेवनकरितीदेवऋषी ॥ जेथेंस्वयमेवशेषवसे ॥११॥
नागाधिपओमहासमर्थ ॥ जेणेंनिर्माणकलेंतीर्थ ॥ लोकोपकाराकारणेंनिश्चित ॥ नागतीर्थनामयास्तवज्यासी ॥१२॥
ऋषीम्हणतीपडाननासी ॥ शेषोंनिर्माणकेलेंतीर्थासी ॥ कायाआचरलातपासी ॥ किंवादानासीकालकेलें ॥१३॥
सर्वसांगावेंआम्हासी ॥ कूपाकरुनवेंगेसी ॥ स्कंदम्हणेशंकरासी ॥ ऐसेंचपुसिलेंवरिष्ठें ॥१४॥
शंकरेंसांगितलेंतयासी ॥ तेंचमीसांगतोतुम्हासी ॥ एकदांयमुनापर्वतासी ॥ शेषयेऊनपाहतसे ॥१५॥
पर्वतेपाहिलींतीर्थेबहुत ॥ त्यांतएकपाहुनउत्तमतीर्थ ॥ पापहारकपुण्ययुक्त ॥ स्वनामेंनिश्चितकरिताझाला ॥१६॥
यातीर्थीम्स्नानकरिती ॥ तेविपत्तीसीतरुनीजाती ॥ विख्यातझालेत्रिजगतीं ॥ लोकपावनउत्तम ॥१७॥
यातीथींकुंतीसुत ॥ राजायुधिष्ठिरविख्यात ॥ भीमार्जुनादिंबधूसहित ॥ द्रौपदीसमवेतप्राप्तझाला ॥१८॥
लोमेशऋषीसवेंचासत ॥ तीर्थयात्राकरीतकरीत ॥ आलानागतीर्थसीअकस्मात ॥ धर्मराजतेवेळीं ॥१९॥
लोकेशऋषीलागींपुसत ॥ नागतीर्थाचावृत्तांत ॥ ॠषीम्हणेऐकसावचित्त ॥ नागतीर्थाचेंमहात्म्य ॥२०॥
पूर्वीकृतयुगींसोमवंशात ॥ बिल्वनामाराजाविख्यात ॥ यमुनाचळींअसेंराहत ॥ पालनकरीतपृथ्वीचें ॥२१॥
त्याचीभार्याचंद्रावती ॥ महाभाग्यवत्तीसती ॥ तिसीसहरममाननृपती ॥ राज्यनीतीनेंकरितसे ॥२२॥
राजाएकदाअरण्यांत ॥ संवेंसेनाघेऊनीबहुत ॥ मृगयाकरावयाजात ॥ करीघातवनचराचा ॥२३॥
सिंहवघावाराहशशक ॥ गवयमृगमच्छपक्षीअनेक ॥ निष्ठूरघायेंमारीदेख ॥ वनांतधांवतचहूंकडे ॥२४॥
वनांतमृगएककामुक ॥ हरणीसर्वेंक्रीडतानिःशंक ॥ त्यावरीसोडोनीतिक्ष्णसायक ॥ प्राणघेतलामृगाचा ॥२५॥
तेव्हांमृतेंमनुष्य वाणी ॥ शापदिधलानृपालागुनी ॥ दुष्टपापिष्टाअधर्मकरणी ॥ केलीत्वातरीयेवेळी ॥२६॥
मीस्त्रीसंगेंक्रीडत असतां ॥ तुंप्रवृत्तहोऊनीमाझियाघाता ॥ नाशकेलासीसर्वथा ॥ स्त्रीसंयोगसुखाचा ॥२७॥
स्त्रीसंय्होगानंदाचा ॥ अनुभवतुजलाअसेसाचा ॥ तरीतुजाअतांस्त्रीसुखाचा ॥ लाभहोणारनाहींच ॥२८॥
रात्रींसमयींशयनावर ॥ कृमीमयहोईलतुझेंशरीर ॥ इतुकेंबोलोनतोमृगवर ॥ अदर्शपावला ॥२९॥
राजाहिसेवकसहित ॥ सत्वराअलानगराप्रत ॥ मनींहोऊनीदुःखीत ॥ वॄत्तातसांगताभायेंसी ॥३०॥
रात्रींकाळीशापफळित ॥ झालामृगाचाथार्थ ॥ राजशरीराकस्मात ॥ कृमीपुंजझालातेधवां ॥३१॥
राजभार्यापाहोनी ॥ आश्रर्यकरूलागलीमनीं ॥ दुःखेंनिद्रागेलीपळोनी ॥ कृमीसीरक्षितबैसली ॥३२॥
कृमीचहोकडेजातीधांवोनी ॥ त्यासीएकाग्रकरीराजपत्‍नी ॥ सूर्योदयहोतांचक्षणीं ॥ राजापूर्ववतहोतसे ॥३३॥
दिवसाऋढराजशरीर ॥ रात्रींकृमीमयहोसत्वर ॥ तेव्हांरक्षितसेसुंदर ॥ राजपत्‍नीपतिव्रता ॥३४॥
यासीलोटलेदिवसफार ॥ पुन्हांएकदांतोनृपवर ॥ सवेंघेऊनीसेनाभार ॥ मृगथार्थगेलावनांत ॥३५॥
पारधीकरितांश्रमलाबहुत ॥ क्षुधेतृषेनेंझालाव्याप्त ॥ तेव्हांसेवकासीआज्ञाकरीत ॥ उदकाअणरेम्हणोनी ॥३६॥
सेवकधांवतीचहोंकडे ॥ उदककोठेंत्यानातुडे ॥ परतोनीआलेरायाकडे ॥ उदकनमिळेम्हणतीते ॥३७॥
त्यांतुनएकसेवक ॥ अरण्यातशोधीतहोताउदक ॥ तेणेंदेखिलेंअल्पउदक ॥ गोष्पदमात्रसंचलेजें ॥३८॥
तेणेंतेंजळचांगलें ॥ युक्तिईनेंपातघेतलें ॥ जलेंपात्रतभेरलें ॥ त्वरितनिघालारायाकडे ॥३९॥
जलेंरायाचेंमनाअनंदले ॥ किंचितनेत्रासीलाविलें ॥ चुळकमात्रमुखींघातलें ॥ मगतोआलानगरासी ॥४०॥
घरींयेऊनभोजनकेलें ॥ क्षुधेतृषेसीदवडिलें ॥ रात्रींसमयींशयनकेलें ॥ पर्यकवरीनृपनाथें ॥४१॥
चंद्रावतीभार्यातेथ ॥ बसलीहोतीरक्षणकरीत ॥ तिनेंदेंखिलेंअद्भुत ॥ राजशरीरींतेकाळीं ॥४२॥
सर्वशरीरकॄमीभूत ॥ पाहतीझालीपूर्ववत ॥ परीमुखनेत्रदोन्हीहस्त ॥ जैसेंतैंसेंचपाहिलें ॥४३॥
रात्रीसरलियानंतर ॥ राजापावलापूर्वशरीर ॥ हापाहूनचमत्कार ॥ भार्याविस्मयकरितसे ॥४४॥
सर्वशरीरकृमीयुक्त ॥ नित्यराजाहोतअसत ॥ आजमुखनेत्रकरद्वययुक्त ॥ कृमिरहितराहिला ॥४५॥
याचेंकारणकायअसावें ॥ हेंतरीनॄपासीचपुसावें ॥ चंद्रावतीनृपासीबरवें ॥ अन्योक्तीनेंपुसतसे ॥४६॥
म्हणेजीस्वामीनृपनाथा ॥ तुम्हीवनांतगेलाहोता ॥ कायाअपूर्वपाहिलेंतत्वतां ॥ औषधअथवाअन्यकांहीं ॥४७॥
तेंमजसांगावेंप्राणपती ॥ राजाम्हणेभायेंप्रती ॥ कायहेतुंधरोनीचित्तीं ॥ पुससीतेंमजाअधींसांग ॥४८॥
राजपत्नीनबोलेवचन ॥ राजाहीघरोनीराहिलामौन ॥ यासीलोटलेकांहीक्षण ॥ मगातिनेंसेवकपाचारिले ॥४९॥
लोमेशसांगीधर्मराया ॥ परमचतुरतीराजभार्या ॥ सेवकासीविचारावया ॥ लागलीतेव्हांयुक्तीनें ॥५०॥
अरेतुम्हीनूपासहित ॥ कालगेलाहोतावनांत ॥ कायवर्तमानझालेंतेथ ॥ तेंमजप्रतीसांगावें ॥५१॥
राजासीकोणीउदकदिधलें ॥ किंवाऔषधचांगलें ॥ आणुनदिधलेंअसेलभलें ॥ तेंमजसांगालवलाही ॥५२॥
मगत्यासेवकातुनएकनर ॥ राजभायेंसीदेतउत्तर ॥ नृपासीतृषालागतांफार ॥ उदकाअणोनीम्यांदिधलें ॥५३॥
ऐकोनीसेवकाचेंउत्तर ॥ राजभार्यासंतोषलीथोर ॥ म्हणेकोठेंतेंउदकसाचार ॥ तेंमजस्थळदाखवावें ॥५४॥
सेवकासीसवेंघेऊनी ॥ राजपत्‍नीगेलीतयास्थानीं ॥ उदककीचितदेखिलेंनयनीं ॥ पाषाणावरीसंचलेंते ॥५५॥
राजपत्‍नीतयेवेळीं ॥ लहानवस्त्रखंडत्याजळीं ॥ मिजवोनघ्टांततेव्हापिळी ॥ शनैःशनैःबहुवेळ ॥५६॥
ऐसियायुक्तीनेंतेवेळे ॥ घटपूर्णकेलाजळें ॥ तोघेऊनीशिघ्रकाळें ॥ निजगृहप्रतीपातली ॥५७॥
मगत्याउदकानेंनॄपासी ॥ स्नानघातलेंत्वरेसी ॥ तेणेंतोकृमीरहिततेजोराशी ॥ दिव्यशरीरझालासे ॥५८॥
रात्रींसमयींपर्यकावर ॥ शयनकरिताझालानॄपवर ॥ राजाकुमीरहितदिव्यशरीर ॥ पाहूनभार्यासंतोषली ॥५९॥
चंद्रावतीहर्षलीपूर्ण ॥ पतीसवेहोतसेरममाण ॥ स्नानमात्रेंशापमोचन ॥ राजाआरोग्यतेसीपावला ॥६०॥
राजहोऊनीविस्मयुक्त ॥ प्राप्तःकाळींभार्येसहित ॥ सेवकपरिवारघेऊनत्वरित ॥ जळासमीपपातला ॥६१॥
राजाहोऊनाअदरयुक्त ॥ जलाशयविस्तीर्णकरुंम्हणत ॥ सेवकासीआज्ञाकरीत ॥ सखोलभूमीकरावया ॥६२॥
तेचक्षणीआकाशवाणी ॥ बोलतीझालीराजालागुनी ॥ लोहपातया मेदिनी ॥ करुनकोसर्वथा ॥६३॥
जेणेमस्तकींधरिलीधरणी ॥ जोनागराजशेषफणी ॥ तेणेंहेंतीर्थनिर्मिलेंमेदिनीं ॥ नागतीर्थम्हणतीयास्तव ॥६४॥
त्वांतरीयेथेंएककरावें ॥ नागेशअरनामेंलिंगस्थापावें ॥ तेणेंसर्वलोकांतबरवें ॥ प्रख्यातहोशीलराजेंद्रा ॥६५॥
लोमेशम्हणेधर्मरायसी ॥ ऐकोनाअकाशवाणीसी ॥ बिल्वनृपेंस्थापिलेंलिंगासी ॥ नागेश्वरनामेंप्रसिद्ध ॥६६॥
लोमेशम्हणेपार्थिवश्रेष्ठ ॥ युधिष्ठराधर्मवरिष्ठा ॥ नागतीर्थाचीप्रतिष्ठा ॥ यथावतवर्णिलीम्यातुंज ॥६७॥
जेनरव्याधीपीडितहोती ॥ तेयानागतीर्थीस्नानकरिती ॥ जपतपर्पणहोमाअचरिती ॥ भावेंपुजितीनागेशा ॥६८॥
तेयालोकींआरोग्यहोती ॥ अंतीस्वर्गमंदिराजाती ॥ फारकायबोलूकीर्ती ॥ देवहीभजतीयातीर्था ॥६९॥
पूर्वीश्रीरामलक्ष्मण ॥ रणीरावणासीजिंकुन ॥ जानकीचास्वीकारकरुन ॥ लंकेहूनपरतले ॥७०॥
जैसेंसुवर्णकसींलाविजे ॥ अग्नींघालुनतापविजे ॥ शुद्धसमजोनीघेईजे ॥ तैसेंकैलेंश्रीरामें ॥७१॥
रावणेंकरागृहीठेविलेंम्हणोनी ॥ सीतेसीअग्निप्रवेशकरवूनी ॥ लोकापवदटाकिलाजाळोनी ॥ स्वीकारलेंमगसीतेसी ॥७२॥
सीतारामलक्ष्मण ॥ पुष्पकविमानींआरुढहोऊन ॥ येऊननागतीर्थींस्नान ॥ करूनगेलेअयोध्येसी ॥७३॥
श्रोतेसंशयघेऊनपुसती ॥ बहुततीर्थेंआहेतक्षितीं ॥ तींसोडोनीश्रीरघुपती ॥ नागतीर्थासीकांआले ॥७४॥
आतांऐकायाचेंउत्तर ॥ रावनासीवधावयासाचार ॥ महाविष्णुचाअवतार ॥ तोश्रीराम अयोध्येंतप्रगटला ॥७५॥
शेषतोचलक्ष्मणजाण ॥ लक्ष्मीचसीताप्रगटलीपूर्ण ॥ हेत्रिवर्गराहिलेयेऊन ॥ पंचवटीमाझारी ॥७६॥
तेथेंरावणेकपटकेलें ॥ भिक्षुरूफेसीतेसीमोहिलें ॥ कपटबळेंलेंकेसीनेलें ॥ सीतेलागींसत्वर ॥७७॥
सीतावियोगेंकरुन ॥ उभयतांरालक्ष्मण ॥ हिंडोलागलेवनोवन ॥ शोधावयासीतेसी ॥७८॥
अकस्माताअलेयमुनापर्वतीं ॥ तेथेंभेटलीश्रीभगवती ॥ तुळजादेवीआदिशक्ति ॥ सच्चिदानंदप्रत्यक्ष ॥७९॥
श्रीरामाचेंसाधानकेलें ॥ सीताप्राप्तीचेउपायकथिले ॥ नागतीर्थाचेंमहत्त्ववर्णिलें ॥ जगदंबेनेंस्वयतेव्हा ॥८०॥
अष्टतीर्थपरिवारांत ॥ परमश्रेष्ठनागतीर्थ ॥ स्नानकरितांमनोरथ ॥ सफळहोतीप्राणियांचे ॥८१॥
तीअष्टतीर्थेंकोणकोण ॥ त्यांचीनामेंआतासांगेन ॥ प्रथमनागतीर्थजाण ॥ नृसिंहतीर्थदुसरे ॥८२॥
तिसरेंजाणावेंसर्वतीर्थ ॥ चवथेंतेम्मैराळतीर्थ ॥ पांचवेंजाणावेंरामतीर्थ ॥ मुद्गलभैरवतीर्थसहावें ॥८३॥
विष्णुतीर्थतेंसातवें ॥ लघुतीर्थजाणआठवे ॥ सीताप्राप्तिकाभेंत्वारांमाबरवें ॥ स्नानकरावेंअष्टतीर्थीं ॥८४॥
नागतीर्थाच्याआग्नयकोणात ॥ नॄसिंहतीर्थसदासिद्धीदेत ॥ तेथीच्यास्नानपानेविख्यात ॥ वैक्कुंठवाससदाजोडे ॥८५॥
नृसिंहतीर्थाच्यापश्चिमदिशेंत ॥ सर्वतीर्थअसोविख्यात ॥ तेथेंस्नानदानकेलियानिश्चित ॥ वैकुंठलोकजोडतसे ॥८६॥
सर्वतीर्थाच्यानैऋत्यदिशे ॥ भैरलदेववसतसे ॥ तुआच्यादर्शनेकैलासजोडतसे ॥ यालोकीयेथेष्टसुखप्राप्ती ॥८७॥
मैराळाच्याउतरभागांत ॥ रामातीर्थअसेवसत ॥ तेथीलस्नानपानोनिश्चित ॥ गर्भवासचुकतसे ॥८८॥
रामतीर्थाच्यापूर्वभागांत ॥ मुद्गलतीर्थविख्यात ॥ तेथेंभैरवासेराहत ॥ दर्शनेंपातकेंजळतीज्याच्या ॥८९॥
भैरवाच्याउत्तरभागांत ॥ भीमपार्वतीतीर्थअदभुत ॥ तेथेंपंचपांडवासहित विष्णुरहातसर्वदा ॥९०॥
शंकरसांगेवरिष्ठाप्रत ॥ पूर्वयुगींहोंविष्णुतीर्थ ॥ पुढेंपांडवतीर्थनामप्राप्त ॥ धर्मराजास्तबझालेंसें ॥९१॥
नागतीर्थाच्यानैऋत्यभागांत ॥ लघुतीर्थग्राहोविख्यात ॥ तेथीचेंजलपवित्रबहुत ॥ गंगाजलतुल्यअसे ॥९२॥
रामासीजगदंबासांगत ॥ स्नानयोग्य अष्टतीर्थ ॥ रामझालभक्तियुक्त ॥ तीर्थप्रसिद्धिऐकोनी ॥९३॥
माझीइच्छाव्हावीफलित ॥ सीतामजव्हावीप्राप्त ॥ मगमीसीतेहसहित ॥ स्नानादिककरीनभक्तिने ॥९४॥
ऐसासंकल्पमनांतकरुन ॥ अतित्वरेंश्रीरामलक्ष्मण ॥ लंकेसीजाऊनरावनामारून ॥ सीतेसीघेऊनपरतले ॥९५॥
जैसाएखादाप्राकृतनर ॥ लाभहोताचहर्षनिर्भर ॥ तैसाचश्रीरामचंद्र ॥ सीताप्राप्तीनेंसतुष्ट ॥९६॥
सीतेसहितरघुनंदन ॥ अष्टतीर्थाचेंकरुनियास्नान ॥ पुष्पकविमानींआरुढहोऊन ॥ लंकेहुनीनिघाले ॥९७॥
आकाशमागेंविमानगती ॥ प्रथमाअलेश्रीशैल्यपर्वतीं ॥ मल्लीकार्जुनासीपूजोनीनिश्चिती ॥ तेथोनीसत्वरनिघाले ॥९८॥
नागतीर्थासीजाऊन ॥ अष्टतीर्थाचेंकरावेंस्नान ॥ जगदंबेचेंघेऊनदर्शन ॥ अयोध्यासीमगजावें ॥९९॥
ऐसेंरामाचेमनोगत ॥ तदनुरुप विमानचालत ॥ इकडेजगदंबाहित्वरित ॥ सन्मुखयेतरामासी ॥१००॥
रामावरीप्रेमबहुत ॥ पुत्रस्नेहेंरामासीपाहात ॥ रामहीलक्ष्मणसीतेसहित ॥ भुतळीउतरलेधवां ॥१०१॥
जगदंबेसीशाष्टांग नमन ॥ तिघांनींकेलेंक्रमेंकरुन ॥ रामम्हणेतुझ्याप्रसादेंकरुन॥ सीतेसहितमीआलों ॥१०२॥
देवीसहितविमानीबैसुन ॥ नागतीर्थासीपातलेजाण ॥ तंवतेथेंहिजगदंबासगुण ॥ बटुदेवसहितदेखिली ॥१०३॥
अनंतरूपअनंतमूर्ती ॥ जगदंबासर्वत्रासेनिश्चिती ॥ श्रीरामदेवीसहितीस्थिती ॥ नागतीर्थींकरिताझाला ॥१०४॥
जगदंबाहोऊनीप्रमभरीत ॥ श्रीरामासीपुसेवृत्तांत ॥ श्रीरामेंझालाजोवृत्तांत ॥ निवेदनकेलाअंबेसी ॥१०५॥
जैसापुत्रदुरदेशींगेला ॥ तोपरातोनीमातेजवळींआला ॥ मातापुसोलागेतयाला ॥ क्षेमकुशलवृत्तांत ॥१०६॥
तैसेंतुळजेनेंविचारलें ॥ श्रीरामेंसर्वनिवेदनकेलें ॥ सीतेसहितस्नानकेलें ॥ अष्टतीर्थांचेंश्रीरामें ॥१०७॥
स्वनामेंलिंगस्थापन ॥ तयाचेंकरोनीपुजन ॥ जगदंबेचीआज्ञाघेऊन ॥ त्वरितगेलेअयोध्येसी ॥१०८॥
लोमेशम्हणेधर्मराजाप्रत ॥ रामेंस्थापिलेंलिंगयेथ ॥ यास्तवरामनामविख्यात ॥ झालेंअसेधर्मराया ॥१०९॥
तुंहीबंधुभायेंसहित ॥ स्नानदानकरीयातीर्थात ॥ देवऋषीपितृतर्पणत्वरित ॥ करीब्राह्मणभोजन ॥११०॥
स्कंदम्हणेऋषीलागुन ॥ लोमेशऋषीचेंऐकोनवचन ॥ धर्मराजेंनागतीर्थीस्नान ॥ बंधुभार्येंसहितकेलें ॥१११॥
नागेशरामेश भैरवपूजन ॥ जगदंबेचेंकेलेंपजन ॥ देवादिकांचेंकरूनीतर्पण ॥ अनेकदानकरितांझाला ॥११२॥
द्रौपदीभीमसेनहस्तेकरुनी ॥ करविलींनानाविधपक्वान्नं ॥ बाह्मणांसीदिधलेंभोजन ॥ धर्मराजेंतेंधवा ॥११३॥
ऐसातीर्थाविधीकरुन ॥ श्रेशैलपर्वतापांडुरनंदन ॥ बंधुभार्यासहवर्तमान ॥ जाताझालातेधवां \॥११४॥
गोष्पदमात्रनागतीर्थी ॥ श्रावणशुक्लपंचमीतीथी ॥ जेनरस्नानकरोनीपुजिती ॥ नागेश्वरदेवातें ॥११५॥
तेनरसर्वपापानिर्मुक्त ॥ स्नानमात्रेंहोतीकृतार्थ ॥ हिंसाचोरीपापनिवृत्त ॥ जलस्पशेंहोतजयाच्या ॥११६॥
पूर्वकर्मास्तवनिश्चित ॥ नानाव्याधीनेंझालाग्रस्त ॥ तरीपांचदिवसनगतीर्थात ॥ स्नानेंआरोग्यहोतसे ॥११७॥
पांचदिवसस्नानकरुन ॥ जोनागेशभैरवदेवीपुजन ॥ करीलत्याचादेहदृढहोऊन ॥ पुत्रपौत्रासहनांदे ॥११८॥
अंतीशिवपदाचीप्राप्ती ॥ तेथुनीनाहीपुनरावृत्ती ॥ भक्तिभावधरोनीचित्तीं ॥ जेस्नानकरितीयथाविधी ॥११९॥
जीस्त्रातीनसप्तकपर्यंत ॥ स्नानकरोनीनागतीर्थात ॥ अंबानागेशभैरवासीपुजीत ॥ दानदेतब्राह्मणासी ॥१२०॥
तीवंध्याकिंमृतवंध्यानारी ॥ गर्भस्त्रावीकींदुर्भगाजरी ॥ निर्दोषहोऊनीसत्वरी ॥ पुत्रपौत्रवत्तीहोय ॥१२१॥
विद्यावानकुलसंपन्न ॥ धनाढ्यपुत्रहोयसगुण ॥ अपुत्रीपुरुषकरीलस्नान ॥ एकवीसादिवसपर्यंत ॥१२२॥
तोहोतसेपुत्रवान ॥ बहुतधासुखेंहोयसंपन्न ॥ ब्रह्माराक्षसपिशाच्यबाधानिरसन ॥ होतसेस्नानेंतीर्थाच्या ॥१२३॥
क्षयापस्मारकुष्टाव्याधी ॥ जेशरीरातापदेतीनिरवधी ॥ तेसकळहीनाहतीत्रिशुद्धी ॥ तीर्थस्नानसुकृतें ॥१२४॥
ऐसानागतीर्थाचामहिमा ॥ तुजम्याकथिलाविप्रोत्तमा ॥ त्याच्यानैऋत्यप्रदेशींसत्तमा ॥ लघुतीर्थातिविख्यात ॥१२५॥
गंगाजलसमानज्याचेंनीर ॥ पश्चिमतीरींवसेशंकर ॥ पार्वतीसहितसपरिवार ॥ भैरवसहितवसतसे ॥१२६॥
तपकरोनीककोटकनाग ॥ जेथेंपरमपदपावलासांग ॥ देवीच्याप्रसादेंअव्यंग ॥ तीर्थप्रसिद्धझालेंभूलोंकीं ॥१२७॥
यातीर्थाचेंकरितास्नानपान ॥ निष्पापहोतीमानवगण ॥ अंतीसायुज्यपावेजाण ॥ विष्णुलोकींपुज्यहोय ॥१२८॥
तीर्थमहात्म्यउत्तमभक्ति ॥ श्रवणकरितीआणिकरविती ॥ उभयतासीविष्णुसायुज्यप्राप्ती ॥ होतसेनिश्चयें ॥१२९॥
ऐसाशंकरवरिष्ठसंवाजाग ॥ महाराष्ट्रभाषेंतकलाकथन ॥ म्हणेपाडुरंगजनार्दन ॥ जगदंबेच्याकृपेनें ॥१३०॥
इतिश्रीस्कंदपुराणेसह्याद्रीखंडे ॥ तुरजामहात्म्येशंकरवरिष्ठसंवादे ॥ नागतीर्थवर्णनंनामत्रयोविंशोध्यायः ॥२३॥
श्रीजंगदंबार्पणमस्तु ॥ शुभंभवतु ॥