Sarva Pitru Amavasya shradh vidi: 16 श्राद्ध पक्षाचा अंतिम दिवस सर्वपितृ अमावस्या श्राद्ध 2 ऑक्टोबर 2024 बुधवारी आहे. या दिवशी सूर्य ग्रहण देखील राहील आणि गांधी जयंती देखील. या दिवशी सर्वार्थ सिद्धी योगमध्ये तर्पण आणि पिंडदान केले जाईल. पितरांचे श्राद्ध करण्याची वेळ मध्यान्ह काळात असते. या दिवशी विशेष अचूक उपाय केल्याने पितृदोषापासून मुक्ती मिळू शकते.
सर्वपितृ अमावस्या 2024 या दिवशी श्राद्ध कसे करावे
सर्वपितृ अमावस्या 2024 5 अचूक उपाय
सर्वपितृ अमावस्या वर श्राद्ध करण्याची योग्य वेळ
सर्वपितृ अमावस्या तिथी प्रारंभ आणि समाप्ती वेळ काय?
सर्वपितृ अमावस्या तिथी प्रारम्भ- 01 ऑक्टोबर 2024 रोजी रात्री 09:39 वाजेपासून प्रारंभ
सर्वपितृ अमावस्या तिथी समाप्ती- 03 ऑक्टोबर 2024 रोजी रात्री 12:18 वाजता.
श्राद्ध करण्याची एकूण वेळ: दिवसा 11:30 वाजेपासून ते 03:30 वाजेपर्यंत. या दरम्यान पुढील मुहूर्तावरही श्राद्ध करता येते.
कुतुप मूहूर्त- 2 ऑक्टोबर 2024 रोजी दुपारी 11:46 ते 12:34 दरम्यान
रोहिणी मूहूर्त- 2 ऑक्टोबर 2024 रोजी दुपारी 12:34 ते 01:21 दरम्यान
अपराह्न काल- 2 ऑक्टोबर 2024 रोजी अपराह्न 01:21 ते 03:43 दरम्यान
सर्वार्थ सिद्धि योग: 2 ऑक्टोबर बुधवारी दुपारी 12:23 ते पुढील दिवशी म्हणजे 3 ऑक्टोबर गुरुवारी सकाळी 06:15 पर्यंत
सर्वपित्री अमावस्या 2024 च्या दिवशी तुमच्या पूर्वजांना 5 सोप्या उपयांनी प्रसन्न करा-
1. सर्वपित्री अमावस्येला पंचबली कर्म करा-
सर्व पितृ श्राद्धात पंचबली म्हणजेच या दिवशी गायी, कुत्रे, कावळे, देव आणि शेवटी मुंग्या यांच्यासाठी पानावरील अन्नपदार्थ बाहेर काढल्यानंतरच ब्राह्मणांना किंवा बटुकांना ताटात किंवा पानावर अन्न द्यावे. त्याचबरोबर जावई, पुतणे, मामा, नातवंडे आणि कुटुंबातील सर्व सदस्यांना दक्षिणा देऊन पोटभर जेवण दिल्यावर सर्वजण तृप्त होऊन आशीर्वाद देतात.
2. सर्वपित्री अमावस्येला तर्पण आणि पिंड दान करा -
सर्वपित्री अमावस्येच्या दिवशी तर्पण आणि पिंड दानाचे विशेष महत्त्व आहे. उकडलेल्या तांदळात गाईचे दूध, तूप, गूळ आणि मध मिसळून पिंड तयार केले जातात आणि पितरांना अर्पण केल्यानंतर ते पाण्यात विसर्जित केले जातात. पिंडदानासोबत काळे तीळ, जव, कुश आणि पांढरी फुले पाण्यात मिसळून अर्पण केली जातात. पिंडा बनवल्यानंतर हातात कुशा, जव, काळे तीळ, अक्षत आणि पाणी घेऊन संकल्प करावा. यानंतर या मंत्राचा जप करावा. "ॐ अद्य श्रुतिस्मृतिपुराणोक्त सर्व सांसारिक सुख-समृद्धि प्राप्ति च वंश-वृद्धि हेतव देवऋषिमनुष्यपितृतर्पणम च अहं करिष्ये।"
3. सर्पपित्री अमावस्येला दानधर्म करा -
या दिवशी गरीबांना जास्तीत जास्त दान करावे. जसे की छत्री, शूज आणि चप्पल, पलंग, घोंगडी, फेटा, आरसा, कंगवा, टोपी, औषध, धान्य, तीळ, कपडे, सोने, तूप, मीठ, गूळ, कापूस, अन्न, दिवा, धन दान इ. यापैकी जो कोणी आपल्या क्षमतेनुसार दान करू शकतो, कृपया दान करा.
4. सर्पपित्री अमावस्येला गूळ आणि तुपाचा धूप -
सलग 16 दिवस सकाळ-संध्याकाळ घरामध्ये दुपारच्या वेळी कांडा म्हणजेच उपला जाळून त्यावर गुळात तूप मिसळून उदबत्ती लावावी. त्या मडक्यावरील अग्नीला काही घरगुती अन्न अर्पण करावे. प्रत्येकाच्या नावाला सूर्यप्रकाश द्या. 16 दिवस देऊ शकत नसल्यास सर्वपित्री अमावस्येच्या दिवशी धूप द्यावा.
5. सर्पपित्री अमावस्येला झाडाची पूजा करा -
या दिवशी पिंपळ किंवा वडाच्या झाडाला जल अर्पण करून त्याखाली दिवा लावावा. तसेच पिंपळाच्या झाडाची प्रदक्षिणा करावी. पिठात साखर मिसळून तिथल्या मुंग्यांना अर्पण करा.
सर्वपित्री अमावस्येला श्राद्ध करण्याची पद्धत, पितरांचे श्राद्ध कसे करावे:-
श्राद्ध साहित्य : तांब्याचा लोटा, पळी किंवा चमचा, ताम्हण, काळे तीळ, जवस, कच्चं दूध, पांढरी फुलं, तांदूळ, तुळस, कुशाचे आसन, कुश, धोतर, तूप, गुळ, मध, यज्ञोपवित, चंदन, गुलाबाची फुले, हार-फुलं, सुपारी इतर साहित्य एकत्र करा. महिलांनी शुद्ध होऊन पितरांसाठी भोजन तयार करावे.
1. आधी धोतर नेसून, यज्ञोपवित धारण करुन कुशाच्या आसानावर पूर्वमुखी होऊन बसावे. देव, ऋषी आणि पितरांसाठी तुपाचा दिवा लावावा. चंदन धूप जाळावी. हा अर्पित करावे. सुपारी ठेवावी.
2. यानंतर एका भांड्यात तीळ, कच्चे दूध, जव, तुळस आणि पवित्र पाणी एकत्र करून ठेवा. जवळ एक ताम्हण ठेवा ज्यामध्ये भांड्यातून पाणी सोडले जाईल.
3. आसनावर बसून तीनदा आचमन करा. ॐ केशवाय नम:, ॐ माधवाय नम:, ॐ गोविन्दाय नम: उच्चारण करा.
4. आचमनानंतर हात धुवून स्वतःवर पाणी शिंपडावे म्हणजे शुद्ध व्हा, नंतर गायत्री मंत्राचा उच्चार करून शिखा बांधा, तिलक लावा, अंगठीला पवित्र कुशे (अंगठी बनवा) घाला आणि पाणी, सुपारी घ्या, नाणे, फुल हातात
घेऊन खालील संकल्प घ्या.
5. तुमचे नाव आणि गोत्र उच्चार करा आणि नंतर म्हणा अथ् श्रुतिस्मृतिपुराणोक्तफलप्राप्त्यर्थ देवर्षिमनुष्यपितृतर्पणम करिष्ये।।
6. यानंतर त्यात पाणी, कच्चे दूध, गुलाबाच्या पाकळ्या टाकून तांदूळ हातात घेऊन देव आणि ऋषींचे आवाहन करावे. पूर्वेकडे तोंड करून बसा आणि पवित्र जानवे ठेवा. कुशाचा पुढचा भाग पूर्व दिशेला ठेवावा,
देवतीर्थातून म्हणजेच उजव्या हाताच्या बोटांच्या टोकापासून तर्पण अर्पण करावे. म्हणजेच मडक्यातून पाणी घेऊन ते बोटांनी तर्भात अर्पण करावे.
7. याचप्रकारे उत्तरेकडे मुख करुन ऋषींना तर्पण द्या. आता उत्तरेकडे तोंड करून, पवित्र जानवे (जपमासारखा) धारण करा आणि आलथीपालथी घालून बसा आणि आपल्या तळहातांमध्ये पाणी घाला आणि ते
परमात्म्याला अर्पण करा.
8. लक्षात ठेवा की बोटांनी देवांना आणि अंगठ्याने पितरांना जल अर्पण केले जाते.
9. यानंतर दक्षिणेकडे तोंड करून बसा, उजव्या खांद्यावरील जानवं डाव्या हाताखाली घ्या, ताटात काळे तीळ सोडा, नंतर हातात काळे तीळ घ्या आणि आपल्या पूर्वजांना आवाहन करा - ॐ आगच्छन्तु में पितर इमम
ग्रहन्तु जलान्जलिम। नंतर पितृतीर्थापासून म्हणजेच अंगठा आणि तर्जनी यांच्यामध्ये नैवेद्य दाखवावा.
10. तर्पण करताना आपले गोत्र उच्चार करा, गोत्रे अस्मत्पितामह (वडिलांचे नाव) वसुरूपत् तृप्यतमिदं तिलोदकम गंगा जलं वा तस्मै स्वधा नमः, तस्मै स्वधा नमः, तस्मै स्वधा नमः। या मंत्राने आजोबा आणि पंजोबा
यांनाही 3 वेळा जल अर्पण करा. तसेच तीन पिढ्यांची नावे घेऊन पाणी द्या. या मंत्राचा जप केल्यानंतर पूर्व दिशेला 16 वेळा, उत्तर दिशेला 7 वेळा आणि दक्षिण दिशेला 14 वेळा जलंजली द्या. जर तुम्हाला नावे
आठवत नसतील तर रुद्र, विष्णू आणि ब्रह्माजींची नावे घ्या. देवाने सूर्याला जल अर्पण करावे.
11. यानंतर हातात जल घेऊन ॐ विष्णवे नम: ॐ विष्णवे नम: ॐ विष्णवे नम: बोलून हे कर्म भगवान विष्णूच्या चरणी सोडा. या कर्माने तुमचे पूर्वज खूप आनंदी होतील आणि तुमची इच्छा पूर्ण होईल.
कसे करावे पिंडदान ( Pitru tarpan pind daan ) :
1. तांदूळ उकळून त्यात गाईचे दूध, तूप, गूळ आणि मध घालून तीन गोळे बनवले जातात.
2. प्रथम तीन शरीरे बनवा. वडील, आजोबा आणि पणजोबा. वडील हयात असतील तर आजोबा, पणजोबा आणि त्यांचे पूर्वज यांच्या नावाने पिंड तयार होतात.
3. उजव्या खांद्यावर जानवं धारण करून दक्षिणेकडे तोंड करून पितरांना त्या वस्तू अर्पण करणे याला पिंड दान म्हणतात.
4. प्रथम पिंड तयार करा आणि नंतर तांदूळ, कच्चे सूत्र, मिठाई, फुले, जव, तीळ आणि दही यांनी त्याची पूजा करा. पूजा करताना उदबत्ती पेटवावी.
5. पिंड हातात घेऊन, 'इदम् पिंड (पूर्वजाचे नाव घ्या) तेभ्यः स्वधा' या मंत्राचा जप करून, अंगठा आणि तर्जनी यांच्यामधून पिंड सोडवा.
6. पिंड दान केल्यानंतर, पितरांचे ध्यान करा आणि पितृदेवता आर्यमाचे देखील ध्यान करा. आता पिंड उचला आणि बाजूला ठेवा आणि नंतर नदीत तरंगवा.
सर्व पितृ अमावस्या काय करावे
1. पितरांसाठी उदबत्ती जाळून त्यावर गूळ आणि तुपाचा धूप करावा. त्याचप्रमाणे पितरांसाठी तयार केलेल्या अन्नाचा काही भाग अर्पण करावा.
2. उदबत्तीनंतर पाच नैवेद्य दाखवावे ज्याला पंचबली म्हणतात. देव, गाय, कावळा, कुत्रा, पिंपळाला नैवेद्य दाखवावा.
3. पंचबली कर्मानंतर ब्राह्मण भोजन घाला आपल्या क्षमतेनुसार ब्राह्मणांना दक्षिणा द्या.
4. यासोबतच जावई, पुतणे, मामा, नातू आणि कुटुंबातील सर्व सदस्यांना पोटभर जेवण करून दक्षिणा द्यावी.
सर्व पितृ अमावस्या काय करू नका
या दिवशी घरगुती कलह करू नका, मांसाहार, वांगी, कांदा, लसूण, शिळे अन्न, पांढरे तीळ, मुळा, काळे मीठ, सत्तू, जिरे, मसूर, मोहरी, हरभरा इ. प्रतिबंधित मानले जाते. जर कोणी त्यांचा वापर केला तर पूर्वजांना राग
येतो. दारू पिणे, मांसाहार करणे, श्राद्धाच्या वेळी शुभ कार्य करणे, खोटे बोलणे, व्याजाचा व्यवसाय करणे यामुळे पितरांची नाराजी होते.
