1. लाईफस्टाईल
  2. योग
  3. योगासन
Written By
Last Modified: शनिवार, 5 जुलै 2025 (21:30 IST)

अनुलोम-विलोम प्राणायाम करण्याचे फायदे

अनुलोम-विलोम प्राणायाम ही योगाची एक शक्तिशाली पद्धत आहे. ती केवळ आपली श्वास घेण्याची क्षमता वाढवत नाही तर हृदयाला बळकटी देण्यास देखील मदत करते.या प्राणायाममुळे शरीरासोबतच मानसिक आरोग्यही सुधारण्यास मदत होते. तर, ते कसे करावे आणि त्याचे फायदे जाणून घ्या.
अनुलोम विलोमचे फायदे
श्वसन क्षमता सुधारते:
हे फुफ्फुसांचे कार्य सुधारते, ज्यामुळे शरीरात जास्त ऑक्सिजन प्रवेश करतो आणि कार्बन डायऑक्साइड चांगल्या प्रकारे बाहेर पडतो. दमा आणि ब्राँकायटिस सारख्या श्वसनाच्या समस्यांसाठी देखील हे फायदेशीर ठरू शकते.
 
हृदयाचे आरोग्य सुधारते:
अनुलोम विलोम रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते आणि हृदयात रक्त प्रवाह सुधारते. ते रक्त शुद्ध करण्यास आणि ऑक्सिजनची पातळी वाढविण्यास मदत करते, ज्यामुळे हृदयरोगांचा धोका कमी होतो.
ताण आणि चिंता कमी करते:
हे प्राणायाम मज्जासंस्था शांत करते, ज्यामुळे ताण, चिंता आणि नैराश्याची लक्षणे कमी होतात. यामुळे मानसिक स्पष्टता आणि भावनिक स्थिरता देखील वाढते.
 
पचन सुधारते: रक्ताभिसरण आणि ऑक्सिजनचा प्रवाह सुधारल्याने पचनक्रिया चांगली होते, ज्यामुळे बद्धकोष्ठता आणि अपचन यासारख्या समस्या दूर होण्यास मदत होते.
अनुलोम विलोम करण्याची योग्य पद्धत
हवेशीर जागी, पद्मासनाच्या स्थितीत आरामात बसा. तुमचा पाठीचा कणा सरळ ठेवा आणि खांदे सैल ठेवा. उजव्या हाताच्या अंगठ्याने उजवी नाकपुडी बंद करा. मधले बोट डाव्या नाकपुडीवर नियंत्रण ठेवेल. पोट फुगवताना डाव्या नाकपुडीतून हळूहळू दीर्घ श्वास घ्या. तुमची डावी नाकपुडी पूर्ण झाल्यावर, मधले बोट डाव्या नाकपुडीने बंद करा. आता उजवा अंगठा काढा आणि उजव्या नाकपुडीतून हळूहळू श्वास सोडा. उजव्या नाकपुडीतून पूर्णपणे श्वास सोडल्यानंतर, त्याच उजव्या नाकपुडीतून पुन्हा दीर्घ श्वास घ्या. आता, अंगठ्याने उजवी नाकपुडी बंद करा आणि डाव्या नाकपुडीतून श्वास सोडा. अशा प्रकारे एक चक्र पूर्ण होते. हा प्राणायाम नेहमी रिकाम्या पोटी करावा. सकाळची वेळ हा सराव करण्यासाठी सर्वोत्तम मानला जातो. सुरुवातीला 5-10 मिनिटे सुरुवात करा आणि हळूहळू सराव वेळ वाढवा. 
अस्वीकरण : वेबदुनियामध्ये प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ जनहित लक्षात घेऊन तुमच्या माहितीसाठी आहेत. वेबदुनिया याची सत्यता पडताळून पाहत नाही. कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी, तज्ञांचा सल्ला नक्कीच घ्या.
Edited By - Priya Dixit