जितिया व्रताच्या दिवशी भगवान जिमुतवाहन यांची पूजा केली जाते. मुलांच्या सुरक्षिततेसाठी हे व्रत केले जाते, म्हणून माता हा व्रत पाळतात. दरवर्षी भाद्रपद महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या अष्टमी तिथीला हा व्रत पाळला जातो. यावेळी जितिया व्रत १४ सप्टेंबर, रविवारी साजरा केला जाईल. असे मानले जाते की जिमुतवाहन प्रसन्न केल्याने मातांना त्यांच्या मुलांना आरोग्य, सुरक्षितता आणि समृद्धी मिळते. या काळात नारळ, फळे, फुले आणि विशेष प्रकारचे प्रसाद अर्पण करणे शुभ असते. जिमुतवाहन व्रताच्या दिवशी भगवान जिमुतवाहन यांची पूजा करून आपण कसा फायदा मिळवू शकतो? याबद्दल सविस्तर जाणून घ्या.
पूजा साहित्य-
कुशापासून बनवलेली जिमुतवाहनाची मूर्ती
दुर्वा
अक्षत
फळ
गूळ
धूप
दीवा
तूप
श्रृंगार साहित्य
वेलची
पान
लवंग
मोहरीचे तेल
बांबूची पाने
गाईचे शेण इ.
जितिया व्रतात भगवान जिमुतवाहनाची पूजा कशी करावी?
जितिया व्रत हा महिलांनी विशेषतः त्यांच्या मुलांच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि निरोगी आयुष्यासाठी पाळलेला एक महत्त्वाचा व्रत आहे. या व्रतात भगवान जिमुतवाहनाच्या पूजेचे विशेष महत्त्व आहे.
सकाळी लवकर उठून स्नान करा आणि स्वच्छ कपडे घाला.
पूजास्थळ स्वच्छ करा आणि त्यावर गंगाजल शिंपडा.
पूजेसाठी चौरंगावर लाल कापड पसरवा.
भगवान जिमुतवाहन, गरुड आणि कोल्हाळ यांची मूर्ती स्थापित करा.
पूजा थाळीत रोली, चंदन, अक्षत, फुले, धूप, दिवा, नैवेद्य इत्यादी ठेवा.
रोली, चंदन, अक्षताने तिलक लावा आणि फुले अर्पण करा.
धूप आणि दिवा लावा आणि परमेश्वराचा आशीर्वाद घ्या.
पूजेदरम्यान भगवान जिमुतवाहनाची कथा करा.
नैवेद्य अर्पण करा आणि तुमच्या मुलांच्या निरोगी आयुष्यासाठी परमेश्वराला प्रार्थना करा.
पूजेच्या शेवटी परमेश्वराची आरती करा.
सूर्योदयानंतर दुसऱ्या दिवशी हा उपवास पाळला जातो.
जितिया व्रताच्या दिवशी अंगणात एक तळे बनवले जाते आणि त्यावर चिखल आणि शेणाचा लेप लावला जातो.
या दिवशी गरुड आणि कोल्ह्यांना खायला घालण्याचीही प्रथा आहे.
पौराणिक कथा
धार्मिक ग्रंथांनुसार, हे व्रत कलियुगात सुरू झाले असे मानले जाते. कथेनुसार जिमुतवाहन नावाच्या राजाने एका स्त्रीच्या मुलाला वाचवण्यासाठी गरुड देवाला स्वतःचे अन्न अर्पण केले. त्याचा निःस्वार्थ आत्मा पाहून गरुड प्रसन्न झाला आणि त्याला वैकुंठात जाण्याचा आशीर्वाद दिला. त्याने इतर मुलांनाही पुनरुज्जीवित केले. तेव्हापासून ही परंपरा सुरू झाली की माता आपल्या मुलांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि दीर्घायुष्यासाठी जिमुतवाहन देवतेची पूजा करताना हे व्रत करतात.
