गुरूवार, 18 एप्रिल 2024
  1. धर्म
  2. हिंदू
  3. हिंदू धर्माविषयी
Written By
Last Modified: सोमवार, 13 जून 2022 (16:17 IST)

संत निवृत्तीनाथांचे अभंग 111 ते 120

nivruttinath maharaj
जेथें रूप रेखा नाहीं गुण देखा । चिदाकाश एका आपतत्त्व ॥१॥
तें रूप गोजिरें कृष्ण रूपें सांग । यशोदेचा पांग हरियेला ॥२॥
जेथें रजतम नाहीं तें निःसीम । अपशम दम पूर्णघन ॥३॥
निवृत्ति सार पा ब्रह्मसुख घन । सर्व जनार्दन गोपवेषें ॥४॥
 
गोत वित्त चित्त गोतासी अचुक । चाळक पंचक तत्त्वसार ॥१॥
तें जप सादृश्य कृष्णनाम सोपें । नंदायशोदाखोपें बाळलीला ॥२॥
निरसूनि गुण उगविली खूण । गोकुळी श्रीकृष्ण खेळे कैसा ॥३॥
निवृत्तिचें सार कृष्णनामें पार । सर्व हा आचार हरीहरी ॥४॥
 
विश्वाचा चाळक सूत्रधारी एक । विज्ञान व्यापक ज्ञानगम्य ॥१॥
तें रूप साजिंरे कृष्ण घनः श्याम । योगियां परम रूप ज्याचे ॥२॥
शिव शिवोत्तम नाम आत्माराम । जनवनसम गोपवेषें ॥३॥
निवृत्ति चाळक सर्वत्र व्यापक । आपरूपें एक सर्वत्र असे ॥४॥
 
जाणोंनि नेणते नेणत्या मागते । आपण पुरते नित्यपूर्ण ॥१॥
तें स्वरूप कृष्ण गौळियाच्या भाग्यें । नंदासि सौभाग्य भागा आलें ॥२॥
जाणते पूर्णता पूर्णतां समता । आपण चित्साता गोंपवेष ॥३॥
निवृत्ति परिमाण सर्वपूर्णघन । दिननिशी घन कृष्ण भाग्ययोगें ॥४॥
 
मृगजळाभास लहरी अपार । हा प्रपंच पसारा उदरीं जया ॥१॥
तें रूप वैकुंठ कृष्णरूपें खेळे । गोपाळांचे लळे यमुनातटीं ॥२॥
जाळूनि इंधन उजळल्या दीप्ती । अनंतस्वरूपी एक दिसे ॥३॥
निवृत्ति सागर ज्ञानार्क आगर । कृष्णाचि साचार बिंबलासे ॥४॥
 
गोत वित्त धन मनाचें उन्मन । निमोनि संपूर्ण तयामाजी ॥१॥
जीवन पावन रसाचें निधान । रसरूपें धन रसनेचें ॥२॥
भोग्य भोग भोक्ता आपण तत्त्वता । त्याहुनी परता तयामाजि ॥३॥
निवृत्ति आगर कॄष्ण हा सागर । सर्वरूपें श्रीधर दिसतसे ॥४॥
 
निराकृत्य कृत्य विश्वातें पोखितें । आपण उखितें सर्वाकार ॥१॥
तोचि हा सावळा डोळ डोळस सुंदर । रुक्मिणीभ्रमर कृष्ण माझा ॥२॥
निश्चळ अचळ । नाहीं चळ बळ । दीन काळ फळ हारपती ॥३॥
निवृत्ति सोपान खेचर हारपे । तदाकार लोपे इये ब्रह्मीं ॥४॥
 
मथनीं मथन मधुरता आपण । विश्वीं विश्व पूर्ण सदोदित ॥१॥
तें हे चतुर्भुज मुगुटवर्धन । सुंदर श्रीकृष्ण खेळतसे ॥२॥
दुमदुम पाणि दुमिळित ध्यानीं । दृढता निशाणीं काष्ठीं लागे ॥३॥
ध्रुवाद्य अढळ ब्रह्म हें अचळ । शोखिमायाजाळ निःसंदेहे ॥४॥
क्लेशादि कल्पना क्लेशनिवारणा । आपरूपें भिन्न होऊं नेदी ॥५॥
निवृत्ति कठिण गयनिप्रसाद । सर्वत्र गोविंद नंदाघरीं ॥६॥
 
मन निवटलें ज्ञान सांडवलें । ठाणदिवी केलें ध्यानालागीं ॥१॥
उमटल्या ध्वनि कृष्ण नामठसे । सर्व हृषीकेश भरला दिसे ॥२॥
दिशा दुम ध्यान हारपली सोय । अवघा कृष्ण होय ध्यानींमनीं ॥३॥
निवृत्तिमाजि घर मनाचा सुघडु । कृष्णचि उपवडु दिसतसे ॥४॥
 
अव्यक्त आकार अकारलें रूप । प्रकाश स्वरूप बिंबलेंसें ॥१॥
तें रूप अव्यक्त कृष्णनाम निज । नामाअधोक्षज चतुर्भुज ॥२॥
वर्णासी अव्यक्त वर्णरूप व्यक्त । भोगिती वरिक्त नामपाठें ॥३॥
निवृत्तिचे काज नाम मंत्र बीज । गयनी सहज तुष्टलासे ॥४॥