गुरूवार, 25 एप्रिल 2024
  1. धर्म
  2. सण-उत्सव
  3. श्रीरामनवमी
Written By
Last Modified: बुधवार, 21 एप्रिल 2021 (08:46 IST)

राजा दशरथ यांच्या कामेष्टि यज्ञामुळे हजारो वर्षांपूर्वी आज श्री रामाचा जन्म झाला होता

राम नवमीचा सण चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या नवमीला मर्यादा पुरुषोत्तम श्री रामाच्या प्रकटोत्सव म्हणून साजरा केला जातो. हिंदू शास्त्रानुसार मर्यादा पुरुषोत्तम भगवान राम यांचा जन्म याच दिवशी झाला होता. हिंदू धर्मग्रंथानुसार, रावणाच्या अत्याचारांपासून लोकांना मुक्त करण्यासाठी आणि त्रेतायुगात धर्म पुन्हा स्थापित करण्यासाठी भगवान विष्णूने मृत्यू लोकात श्री राम म्हणून अवतार घेतला. श्री रामाचा जन्म चैत्र शुक्ल नवमीच्या दिवशी माता कौशल्याच्या गर्भाशयातून पुनर्वसू नक्षत्र आणि कर्क लग्नात झाला होता.
 
हिंदू धर्म सभ्यतेत रामनवमीच्या सणाचे महत्त्व आहे. या उत्सवाबरोबरच मा दुर्गाचे नवरात्रही संपते. हिंदू धर्मात राम नवमीच्या दिवशी भगवान रामाची पूजा केली जाते. रामनवमीच्या पूजेमध्ये सर्वप्रथम देवतांना पाणी, रोली आणि लालफान अर्पण केले जाते, त्यानंतर मूर्तींवर मूठभर तांदूळ चढवण्यात येतात. पूजा नंतर आरती केली जाते. काही लोक या दिवशी उपवास ठेवतात. हिंदू धर्मग्रंथानुसार या दिवशी भगवान राम यांचा जन्म झाला होता, म्हणून भाविक राम नवमी म्हणून ही शुभ तिथी साजरे करतात आणि पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करून पुण्यात भाग घेतात.
 
रामायण महाकाव्यानुसार, अयोध्याच्या राजा दशरथाला तीन बायका होत्या, परंतु बराच काळ कोणताही राजा दशरथांना मुलांचा आनंद देऊ शकल्या नाही. यामुळे राजा दशरथ खूप चिंतीत रहायचे. मुलगा होण्यासाठी दशरथाला ऋषी वशिष्ठांनी कामेष्टि यज्ञ करण्यास सांगितले. यानंतर, राजा दशरथाने महर्षी रुशाया शरुंगाबरोबर यज्ञ केला. यज्ञ संपल्यानंतर महर्षींनी दशरथच्या तीन पत्नींना खीर खाण्यासाठी प्रत्येक वाटी दिली. खीर खाल्ल्यानंतर काहीच महिन्यांनी तिन्ही राणी गर्भवती झाल्या. अगदी 9 महिन्यांनंतर राजा दशरथाची ज्येष्ठ राणी कौशल्यांनी रामास जन्म दिला, भगवान विष्णूचा सातवा अवतार, कैकेयीने भरताला आणि सुमित्राने जुळे लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न यांना जन्म दिला.