World Human Rights Day 2024 : दरवर्षी 10 डिसेंबर रोजी जगभरात मानवी हक्क दिनाचे आयोजन केले जाते. दुसऱ्या महायुद्धातील अत्याचारांमुळे मानवी हक्कांचे महत्त्व 'आंतरराष्ट्रीय प्राधान्य' बनले होते. तेव्हापासून, आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार दिन दरवर्षी 10 डिसेंबर 1948 रोजी संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने मानवी हक्कांच्या सार्वत्रिक घोषणा (UDHR) स्वीकारल्याच्या स्मरणार्थ साजरा केला जातो.
मानवी हक्क काय आहे ते जाणून घ्या
सोप्या शब्दात, मानवी हक्क अशा अधिकारांचा संदर्भ देतात जे जात, लिंग, राष्ट्रीयत्व, भाषा, धर्म किंवा इतर कोणत्याही आधारावर भेदभाव न करता सर्वांना उपलब्ध आहेत.
मानवी हक्कांमध्ये प्रामुख्याने जीवन आणि स्वातंत्र्याचा अधिकार, गुलामगिरी आणि छळापासून स्वातंत्र्याचा अधिकार, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार आणि काम आणि शिक्षणाचा अधिकार इत्यादींचा समावेश होतो.
मानवी हक्कांबाबत नेल्सन मंडेला म्हणाले होते, 'लोकांना त्यांच्या मानवी हक्कांपासून वंचित ठेवणे त्यांच्या मानवतेला आव्हान देत आहे.'
वैधानिक तरतूद
मानवी हक्क संरक्षण कायदा, 1993 मध्ये केंद्रीय स्तरावर राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाची स्थापना करण्याची मागणी करण्यात आली आहे, जो राज्य मानवी हक्क आयोग आणि मानवाधिकार न्यायालयांना राज्यघटनेत प्रदान केलेल्या मूलभूत अधिकारांच्या संरक्षणासाठी आणि संबंधित समस्यांसाठी मार्गदर्शन करेल.
तुमचे हक्क जाणून घ्या
सन्मान आणि अधिकारांच्या बाबतीत सर्व लोक स्वतंत्र आणि समान आहेत (जागतिक मानवी हक्क दिन 2024) म्हणजेच सर्व मानवांना सन्मान आणि अधिकारांच्या बाबतीत जन्मजात स्वातंत्र्य आणि समानता आहे. त्यांना बुद्धी आणि सद्सद्विवेकबुद्धी लाभली आहे आणि त्यांनी एकमेकांशी बंधुत्वाच्या भावनेने वागले पाहिजे. प्रत्येक व्यक्तीला कोणताही भेदभाव न करता सर्व प्रकारचे अधिकार आणि स्वातंत्र्य दिले गेले आहे.
वंश, रंग, लिंग, भाषा, धर्म, राजकीय किंवा इतर मत, राष्ट्रीय किंवा सामाजिक मूळ, मालमत्ता, जन्म इत्यादी कारणांवर कोणताही भेदभाव केला जाऊ शकत नाही. एखादा देश किंवा प्रदेश स्वतंत्र, संरक्षित, किंवा स्व-शासन किंवा मर्यादित सार्वभौमत्व नसलेला असो, त्या देशाच्या किंवा प्रदेशातील रहिवाशांना राजकीय, प्रादेशिक किंवा आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या आधारावर कोणताही फरक नाही (जागतिक मानवाधिकार दिन 2024) ठेवले पाहिजे.
Edited by : Smita Joshi
