बुधवार, 24 एप्रिल 2024
  1. लाईफस्टाईल
  2. आरोग्य
  3. आरोग्य लेख
Written By
Last Modified: मंगळवार, 7 जुलै 2020 (12:41 IST)

आयुर्वेद प्रमाणे वसंत ऋतूत काय खावे आणि काय खाऊ नये ते जाणून घ्या

शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी आयुर्वेदात खाण्याशी संबंधित अनेक नियम आहेत. या नियमांनुसार, अशा काही गोष्टी वर्षभरातील प्रत्येक महिन्यासाठी नमूद केल्या जातात, त्या महिन्यात खाऊ नयेत. त्याचप्रमाणे श्रावण महिन्यात आयुर्वेदात काही गोष्टी करण्यास मनाई आहे. श्रावण महिना हा पाऊस आणि हिरवळने भरलेला आहे, परंतु या दिवसांमध्ये आजार होण्याची शक्यता जास्त आहे.
 
आयुर्वेदात श्रावण महिन्यात खाण्यापिण्याच्या संदर्भात विशेष सूचना देण्यात आल्या आहेत. या महिन्यात कोणते पदार्थ खाणे चांगले आहे आणि कोणत्या पदार्थांचे नुकसान होऊ शकते हे सांगत आहोत.
हिरव्या पालेभाज्या: श्रावण महिन्यात हिरव्या पालेभाज्यांचे सेवन केल्यास वात होण्याचा त्रास वाढतो. एवढेच नाही तर या भाज्यांमध्ये बॅक्टेरिया आणि कीटक देखील वाढतात, ज्यामुळे पोटदुखी आणि इतर तक्रारी होऊ शकतात.
या हंगामात वांगी खाऊ नयेत आणि तुम्ही ते खाल्ल्यास काळजीपूर्वक खावे कारण पावसाळ्यात कीटकांचा प्रादुर्भाव होतो.
दूध आणि दही : श्रावण महिन्यात दूध पिऊ नका. हे स्पष्ट करण्यासाठी श्रावणात  भगवान शिवला दुधाने अभिषेक करण्याची परंपरा सुरू झाली. वैज्ञानिकदृष्ट्या बोलल्यास या मोसमात दूध पिण्यामुळे गॅस आणि पोटाच्या आजाराची शक्यता जास्त असते. या हंगामात दहीचेसेवन करणे देखील टाळले पाहिजे कारण सर्दी, खोकला आणि घशासंबंधी आजार होण्याची शक्यता असते.
मांस-मासे आणि कांदा व लसूण : वसंत ऋतूत मांस आणि मासे खाणे आणि कांदा-लसूण खाण्यास मनाई आहे. तामसी प्रवृत्तीमुळे अध्यात्माच्या मार्गात  अडथळा होतो आणि शरीराची स्थिती देखील खराब होते. पावसाळ्यामध्ये माशांच्या प्रजननाची वेळ असते. म्हणून, यावेळी संसर्गाचा धोका अधिक असतो, म्हणूनच त्यांना खाणे टाळले पाहिजे.
आपण काय खावे?
आयुर्वेदानुसार श्रावणात लवकर पचणारे आणि गरम पदार्थ खावेत. भाजीपाल्यांविषयी बोलणे झाले तर, या महिन्यात, वेल वर लागवड केलेली लोकी, दोडके, टोमॅटो या लवकर पचणाऱ्या भाज्या खायला पाहिजे, तर सफरचंद, केळी, डाळिंब, नाशपाती आणि बेरी यासारखे फळ खावे. भात, गहू, मका, मोहरी, मूग, तुरीची डाळ, वाटाण्यासारखे धान्य खावे. या व्यतिरिक्त या मोसमात हारड पोटातील प्रत्येक आजारापासून तुमचे रक्षण करते.