International Day Against Drug 2023 : 26 जून 2023 रोजी आंतरराष्ट्रीय अंमली पदार्थ विरोधी दिन साजरा केला जात आहे. अंमली पदार्थ आणि पदार्थांच्या प्रतिबंधासाठी, 'युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्ली' ने 7 डिसेंबर 1987 रोजी हा ठराव मंजूर केला आणि तेव्हापासून दरवर्षी अंमली पदार्थांच्या सेवनाच्या दुष्परिणामांबद्दल लोकांना जागरूक करण्याच्या उद्देशाने जागतिक अमली पदार्थ विरोधी दिन साजरा केला जातो.
अंमली पदार्थांचे व्यसन हा एक असा आजार आहे जो तरुण पिढीवर सतत परिणाम करत आहे आणि त्यांना अनेक प्रकारे आजारी बनवत आहे. तरुणांचा मोठा वर्ग दारू, सिगारेट, तंबाखू, अंमली पदार्थ यांसारख्या विषारी पदार्थांच्या आहारी जात आहे. आजच्या काळात फूटपाथ आणि रेल्वे प्लॅटफॉर्मवर राहणारी मुलेही ड्रग्जच्या आहारी गेली आहेत.
ज्यांच्याकडे खायलाही पैसे नाहीत, अशी मुलं नशा कशी करतात, असा प्रश्न लोकांना पडतो. पण नशा उतरण्यासाठी फक्त नशाच लागते असे नाही तर ब्रेड सोबत विक्स आणि झंडू बामचे सेवन करणे, व्हाईटनर, नेलपॉलिशचा वास घेणे, पेट्रोलचा वास येणे हे देखील असे काही नशेचे प्रकार आहेत, जे अत्यंत घातक आहेत.
अंमली पदार्थांच्या व्यसनाने माणसाला अशा पातळीवर आणले आहे की, आता माणूस अंमली पदार्थांच्या सेवनासाठी कोणत्याही थराला जाऊ शकतो, नशेसाठी गुन्हेही करू शकतो. बदलत्या काळात विशेषत: तरुणी व महिलाही ड्रग्जच्या बाबतीत मागे राहिलेल्या नाहीत. महिलांकडून औषधांचे सेवनही मोठ्या प्रमाणात होते. वैयक्तिक आणि सामाजिक जीवनातील ताणतणाव, प्रेमप्रकरण, वैवाहिक जीवन आणि घटस्फोट आदी कारणांमुळे महिलांमध्ये व्यसनाधीनता वाढत आहे.
नशेचे प्रकार -
नशा फक्त मादक पदार्थांचा सेवन करूनच केली पाहिजे असे नाही, नशा कोणत्याही प्रकारची असू शकते. नशेचे विविध प्रकार जाणून घ्या-
1. मादक पदार्थांचे दुरुपयोग- मादक पदार्थांच्या गैरवापरामध्ये दारू, सिगारेट, ड्रग्ज, हेरॉइन, गांजा, भांग इत्यादींचा समावेश होतो.
2. संशोधकांच्या मते, तुम्हाला जे काही व्यसन होते, ते व्यसनाच्या श्रेणीत येते. अशा काही सवयी आहेत ज्या सोडणे खूप कठीण आहे, जसे की, ड्रग्ज व्यतिरिक्त चहा, कॉफीचा अतिवापर, व्हिडिओ गेम्स, स्मार्ट फोन, फेसबुक इत्यादी आधुनिक उपकरणे देखील व्यसनाच्या श्रेणीत येतात.
नशेचा तरुणांवर परिणाम-
सध्या तरुण पिढी ड्रग्जचे सर्वाधिक सेवन करत आहे. ज्यांच्या हातात देशाचे भवितव्य आहे, तो तरुण नशेत वाया जात आहे. तरुणांमध्ये अंमली पदार्थांचे व्यसन होण्याचे कारण म्हणजे त्यांच्या वाढत्या वयातील छंद, काही तरुणांना कुटुंबातील प्रतिकूल परिस्थितीमुळे अंमली पदार्थांचे सेवन करावे लागते, काही जणांना मानसिक तणावही येतो किंवा त्यांचे पालक त्यांना वेळ देत नाहीत.
अशा काही कारणांमुळे तरुणाईही नशेच्या आहारी जाते. तरुणाईच्या नव्या युगाच्या उत्साहात तरुणाई दारूच्या नशेत काहीही करू शकते. तो गुन्हे करूनही सुटत नाही.
नशा करण्याचे तोटे-
1. व्यसनी व्यक्ती आर्थिक, मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या सर्वांपेक्षा कमकुवत असतो.
2. दारूच्या नशेत असलेली व्यक्ती बहुतेक अपघातांना बळी पडते.
3. ड्रग व्यसनी नेहमी त्याच्या विचारात राहतो, त्याला त्याच्या आजूबाजूच्या वातावरणाची फारशी पर्वा नसते.
4. अंमली पदार्थांच्या सेवनाचा सर्वात मोठा तोटा म्हणजे आरोग्याचे नुकसान. याचा तुमच्या शरीराच्या अनेक भागांवर एकाच वेळी विपरीत परिणाम होतो. विशेषत: ते तुमचे मन त्याच्या पकडीत घेते.
5. ड्रग्जच्या आहारी गेलेली व्यक्ती आपल्या समाजापासून आणि कुटुंबापासून पूर्णपणे दूर जाते.
6. व्यसनी व्यक्ती नेहमी चिडचिड करतो आणि मानसिक तणावाने ग्रस्त असतो.
मादक पदार्थांच्या व्यसनावर उपाय-
1. आयुर्वेदात व्यसनमुक्तीसाठी अनेक उपाय आहेत जे यशस्वी झाले आहेत, त्यांचा अवलंब केला जाऊ शकतो.
2. भारतातील सर्व राज्यांमध्ये सरकारने व्यसनमुक्ती केंद्रे उघडली आहेत, जी व्यसनापासून मुक्त होण्यासाठी अतिशय उपयुक्त आहेत.
3. मादक पदार्थांच्या व्यसनासाठी होमिओपॅथी उपचार हा एक चांगला उपाय आहे.
4. व्यसनमुक्तीसाठी समुपदेशकाचा सल्ला घेणे हा तरुणांसाठी योग्य उपाय आहे.
5. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे आजचे पालक आपला जास्तीत जास्त वेळ व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक, इंस्टाग्राम इत्यादींवर घालवतात त्याऐवजी त्यांनी मुलांच्या कामांकडे लक्ष दिले तर कदाचित परिस्थिती सुधारू शकेल.
अस्वीकरण -औषध, आरोग्य टिप्स, योग, धर्म, ज्योतिष इत्यादी विषयांवर वेब जगतात प्रकाशित/प्रसारण केलेले व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या फक्त तुमच्या माहितीसाठी आहेत. या संबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.
Edited by - Priya Dixit
