मूत्रपिंडाच्या संसर्गावर आयुर्वेदिक उपचार: मूत्रपिंडाचा संसर्ग (पायलोनेफ्राइटिस) हा एक विशेष प्रकारचा मूत्रमार्गाचा संसर्ग (यूटीआय) आहे. हा संसर्ग सामान्यतः मूत्रमार्ग किंवा मूत्राशयापासून सुरू होतो आणि मूत्रपिंडापर्यंत पोहोचतो. तुम्हाला किंवा तुमच्या ओळखीच्या कोणाला किडनीचा संसर्ग झाला असेल तर त्यावर त्वरित उपचार करणे आवश्यक आहे. मूत्रपिंडाच्या संसर्गास पायलोनेफ्रायटिस देखील म्हणतात. हे एका किंवा दोन्ही मूत्रपिंडांमध्ये पसरू शकते. हा आजार अचानकही होऊ शकतो आणि कधी कधी हा आजार जुनाटही असतो.
किडनीच्या संसर्गावर योग्य उपचार न केल्यास तुमचे मूत्रपिंड कायमचे खराब होऊ शकते. इतकेच नाही तर रक्तामध्ये बॅक्टेरिया देखील पसरू शकतात आणि या स्थितीमुळे जीवघेणा संसर्ग होऊ शकतो. मूत्रपिंडाच्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी प्रतिजैविकांचा वापर केला जातो. मूत्रपिंडाच्या संसर्गामुळे अनेकदा रुग्णालयात दाखल करावे लागते. तुम्हाला वारंवार किडनी इन्फेक्शन होत असेल आणि अॅलोपॅथीच्या औषधांनी फारसा फरक पडत नसेल, तर तुम्ही आयुर्वेदिक उपचारांचा अवलंब करू शकता. किडनीच्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी आयुर्वेदात अनेक उपयुक्त औषधी वनस्पती आहेत. आयुर्वेदिक उपचार जाणून घेण्यापूर्वी जाणून घ्या किडनीच्या संसर्गाची लक्षणे कोणती आहेत.
मूत्रपिंडाच्या संसर्गाची लक्षणे
ताप
मळमळ आणि उलटी
तीव्र ओटीपोटात वेदना
थंडी वाजणे
वारंवार लघवी होणे
पाठीत एका बाजूला किंवा ओटीपोटात आणि मांडीच्या दरम्यान वेदना
लघवी करताना जळजळ किंवा वेदना
मूत्रात पू किंवा रक्त येणे
खराब लघवी किंवा ढगाळ लघवी
मूत्रपिंडाच्या संसर्गावर आयुर्वेदिक उपचार
आयुर्वेदानुसार, शरीरातील वात, कफ किंवा पित्त दोष यातील असंतुलनामुळे दररोज जन्म होतो. किडनीच्या संसर्गासाठी पित्ता किंवा विशेषत: पाचका पित्ता प्रामुख्याने जबाबदार मानला जातो. आयुर्वेदात किडनीच्या संसर्गाला मुत्रवाह श्रोतो विकार म्हणतात, म्हणजे लघवीशी संबंधित समस्या. यामध्ये किडनी तसेच मूत्रमार्गाच्या संसर्गाचा समावेश होतो. वरुण, गोक्षुरा आणि पुनर्नवा या औषधी वनस्पतींच्या मदतीने मूत्रपिंडाच्या संसर्गावर उपचार केले जातात. चला जाणून घेऊ या किडनी इन्फेक्शनमध्ये या आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती कशा काम करतात-
वरुण- वरुण ही किडनीच्या संसर्गासाठी एक अप्रतिम औषधी वनस्पती आहे. मूत्रमार्गाच्या संसर्गासाठी ती अतिशय फायदेशीर मानली जाते. मूत्रमार्गात कोणत्याही प्रकारच्या अडथळ्यावर हे मूळ खूप उपयुक्त ठरते. वरुणचा उपयोग मूत्रपिंड, मूत्रमार्ग आणि मूत्राशयातील दगडांसह विविध मूत्र विकारांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.
गोक्षुरा- गोक्षुरा याला इंग्रजीत Tribulus Terrestris असे म्हणतात. हे सामान्यतः त्याच्या प्रतिकारशक्ती बूस्टर, कामोत्तेजक आणि कायाकल्प गुणधर्मांसाठी वापरले जाते. गोक्षुराचा उपयोग किडनीचे आरोग्य राखण्यासाठी केला जातो. हे गोखरू चूर्ण आणि गोकरशादी गुग्गुलू या दोन्ही स्वरूपात उपलब्ध आहे. हे अतिरिक्त यूरिक ऍसिड बाहेर टाकण्यास मदत करते. त्यामुळे किडनी व्यवस्थित काम करण्यास मदत होते.
पुनर्नवा- लघवीचे प्रमाण वाढवणारे औषध गुणधर्म असल्याने ही औषधी चिडचिड नियंत्रित करण्यासाठी उपयुक्त ठरते. याच्या सेवनाने लघवीचा प्रवाह वाढतो. लघवी करताना जळजळ यांसारखी UTI लक्षणे कमी करण्यासाठी देखील हे उपयुक्त आहे.
किडनीच्या संसर्गासाठी घरगुती टिप्स –
तुमच्या जेवणात जास्त कॅलरी ठेवा.
तुम्ही तुमच्या आहारात प्रथिनांचे प्रमाण कमी ठेवावे.
फास्ट फूड, परिष्कृत पीठ, पॅकेज केलेले अन्न, बेक केलेले अन्न, प्रक्रिया केलेले अन्न आणि संरक्षित पदार्थ खाऊ नका.
भाज्या जास्त पाण्यात शिजवून खाव्यात.
मूत्रपिंडाच्या संसर्गाच्या बाबतीत, आपण चीज, स्नॅक्स, चहा, चीज, कॉफी, जाम, सॉस तसेच फळे, फळांचे रस आणि नट्स यांचे जास्त सेवन टाळावे.
किडनी इन्फेक्शन असल्यास टोमॅटोचा रस काळी मिरी पावडर आणि मीठ मिसळून घ्या. शक्य असल्यास या ताज्या रसाने दिवसाची सुरुवात करा.
टरबूज किडनीच्या आरोग्यासाठी चांगले आहे. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही टरबूज खाऊ शकता किंवा त्याचा रस पिऊ शकता.
सुमारे दीड कप पाण्यात दोन अंजीर उकळून मिश्रण तयार करा आणि महिनाभर रिकाम्या पोटी सेवन करा.
आलंच पल्प आणि ज्यूस मूत्र आणि उत्सर्जित अवयवांच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी उपयुक्त आहे.
किडनीशी संबंधित समस्यांवरही नारळ पाणी फायदेशीर आहे.
किडनीच्या समस्यांवर मुळ्याच्या पानांचा रस फायदेशीर आहे. यासाठी मुळ्याच्या पानांचा रस नियमित दोनदा घ्यावा.
एक चमचा तुळशीच्या पानांचा रस मधात मिसळून 5 ते 6 महिने सकाळी प्यायल्याने किडनीच्या समस्या दूर होतात.
