तुम्ही आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाविषयी ऐकले असेलच, तुम्ही त्या संबंधित चर्चा नक्कीच ऐकली असेल. पण हा दिन का साजरा केला जातो? आणि ही परंपरा कधीपासून सुरू झाली? चला तर मग जाणून घ्या याबद्दल माहिती...
महिला दिनाची सुरुवात कशी झाली?
आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाची संघटना ही एक कामगार चळवळ होती, ज्याला संयुक्त राष्ट्रांनी वार्षिक कार्यक्रम म्हणून मान्यता दिली होती. या कार्यक्रमाची बीजे 1908 मध्ये घातली गेली, जेव्हा न्यूयॉर्क शहरातील 15,000 महिलांनी कामाचे तास कमी करणे, चांगले वेतन आणि मतदानाच्या मागणीसाठी आंदोलन केले.
एका वर्षानंतर अमेरिकन सोशलिस्ट पार्टीने प्रथमच राष्ट्रीय महिला दिन साजरा करण्यास सुरुवात केली. पण हा दिवस आंतरराष्ट्रीय करण्याचा विचार क्लारा झेटकिन नावाच्या महिलेच्या मनात आला. 1910 मध्ये कोपनहेगन येथे झालेल्या वर्किंग वुमनच्या आंतरराष्ट्रीय परिषदेत त्यांनी ही कल्पना दिली.
या परिषदेत 17 देशांतील 100 महिला प्रतिनिधी सहभागी झाल्या होत्या, या सर्वांनी क्लारा यांच्या सूचनेचे स्वागत केले. त्यानंतर 1911 मध्ये ऑस्ट्रिया, डेन्मार्क, जर्मनी, स्वित्झर्लंडमध्ये पहिल्यांदा आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाची निर्मिती करण्यात आली. त्याचा शताब्दी कार्यक्रम 2011 मध्ये साजरा करण्यात आला, म्हणून 2021 मध्ये जगाने 110 वा आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला.
तथापि, 1975 मध्ये जेव्हा संयुक्त राष्ट्रांनी हा कार्यक्रम साजरा करण्यास सुरुवात केली तेव्हा अधिकृतपणे तो साजरा करण्यास सुरुवात झाली. संयुक्त राष्ट्र संघाने 1996 मध्ये आपल्या कार्यक्रमात प्रथमच एक थीम स्वीकारली, ती थीम होती - 'भूतकाळ साजरा करा, भविष्यासाठी योजना करा'.
महिला समाजात, राजकारणात आणि अर्थकारणात कुठे पोहोचल्या याचा उत्सव म्हणून आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो, परंतु या कार्यक्रमाच्या केंद्रस्थानी महिलांना भेडसावणाऱ्या असमानतेबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी कामगिरीचे महत्त्व आहे.
8 मार्च रोजी आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो
याचे आयोजन 8 मार्च रोजी करण्यात येतं. क्लाराने जेव्हा आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाची कल्पना दिली तेव्हा त्यांनी कोणत्याही विशिष्ट दिवसाचा उल्लेख केला नाही. 1917 पर्यंत आंतरराष्ट्रीय महिला दिन कोणत्या तारखेला आयोजित केला जावा याबाबत स्पष्टता नव्हती.
1917 मध्ये, रशियाच्या महिलांनी आहार आणि शांततेच्या मागणीसाठी चार दिवसांचे आंदोलन केले. तत्कालीन रशियन झारला सत्तात्याग करावा लागला आणि अंतरिम सरकारनेही महिलांना मतदानाचा अधिकार दिला.
रशियामध्ये वापरल्या जाणार्‍या ज्युलियन कॅलेंडरनुसार, रशियन महिलांनी ज्या दिवशी विरोध सुरू केला तो दिवस 23 फेब्रुवारी आणि रविवार होता.
ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार हा दिवस 8 मार्च होता आणि तेव्हापासून या दिवशी आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो.
आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाचे प्रतिनिधित्व करणारे रंग
व्हायोलेट, हिरवा आणि पांढरा - हे तिन्ही आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाचे रंग आहेत. आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाच्या मोहिमेनुसार, "व्हायलेट हे न्याय आणि प्रतिष्ठेचे प्रतीक आहे. हिरवा हा आशेचा रंग आहे. पांढरा हा शुद्धतेचे प्रतीक मानला जातो. हे तीन रंग ब्रिटनच्या महिला सामाजिक आणि राजकीय संघाने (WSPU) 1908 मध्ये ठरवले होते.
कार्यक्रमाचा उद्देश
"आंतरराष्ट्रीय महिला दिन" साजरा करण्याचा सर्वात महत्वाचा उद्देश म्हणजे महिला आणि पुरुष यांच्यात समानता निर्माण करण्यासाठी जागरूकता आणणे. त्याचबरोबर महिलांना त्यांच्या हक्कांची जाणीव करून द्यावी लागेल. आजही अनेक देशांमध्ये महिलांना समान अधिकार नाहीत. शिक्षण आणि आरोग्याच्या बाबतीत महिला मागासलेल्या आहेत. यासोबतच महिलांवरील अत्याचाराच्या घटनाही समोर येत आहेत. इतकेच नव्हे तर नोकरीत पदोन्नतीमध्ये महिलांना अडथळ्यांचा सामना करावा लागतो, तर स्वयंरोजगाराच्या क्षेत्रातही महिला मागासलेल्या आहेत.
